گزارش کاراموزی موتورهای دیزل و پمپ های هیدرولیك در 76 صفحه ورد قابل ویرایش

فهرست مطالب

عنوان                                                                         صفحه

فصل اول : معرفی موتور دیزل

 

موتور دیزل 1

ریشه لغوی 1

دید کلی 1

تاریخچه 2

تقسیمات 3

ساختمان 4

طرزکار 4

سیکل موتورهای دیزل چهارزمانه 9

زمان تنفس : 9

زمان تراکم : 10

زمان قدرت : 10

زمان تخلیه : 11

سیکل موتور دوزمانه دیزل 11

موتورهای دیزل دو زمانه چگونه کار می کند؟ 11

نحوه ی کار چرخه 12

موتورهایGeneral Motors EMD 15

مزایای موتورهای دیزل 23

كارآیی بهتر از نظر مصرف سوخت : 23

توان بیشتر : 23

دوام بیشتر : 24

كاهش انتشار آلاینده ها : 25

معرفی موتورهای گاز سوز 25

1- انواع موتورهای احتراق داخلی سیلندر پیستونی 25

2- موتورهای گازی 29

3- کاربردها 32

4- مشخصه های طراحی 33

گاز طبیعی و موتورهای دیزل 35

• طرح ساختاری مبدل های كاتالیستی 37

• مواد افزودنی سوخت 39

فصل دوم : تعمیر و نگهداری

تعمیر و نگهداری 42

نگهداری و تعمیرات پیشگویانه ( Predictive Maintenance ) 42

فعالیتهای نت پیشگویانه (PdM) : 42

مزایای آشکار و پنهان در اجرای نت پیشگویانه 45

رمز موفقیت در برنامه های نت پیشگویانه (PdM) 46

چگونگی تعیین تناوب انجام بازرسی ها 47

نگهداری و تعمیرات واکنشی ( Reactive Maintenance ) 49

آنالیز روغن 50

مقدمه : 50

دسته بندی آزمایشها و نتایج : 52

نگاهی به مبحث آنالیز روغن ( Oil Analysis ) 54

آنالیز روغن چیست ؟ 55

آنالیز عناصر فرسایشی 56

افزودنی های روغن 58

ویسکوزیته Viscosity 58

دوده سوخت 59

رقیق شدن روغن در اثر اختلاط با سوخت 60

آلودگی با آب یا ضدیخ 60

اکسیداسیون 61

نیتراسیون 62

نمونه گیری از روغن 63

نه گام جهت اجرای موفق آنالیز روغن 64

فصل سوم : پمپ های هیدرولیك

پمپ های هیدرولیکی 68

پمپ ها با جابه جایی مثبت از نظر ساختمان : 70

پمپ های دنده ای   Gear Pump 71

3- پمپ های گوشواره ای  Lobe Pumps 73

  4- پمپ های پیچی  Screw Pumps 74

5- پمپ های ژیروتور Gerotor Pumps 75

پمپ های پره ای : 75

پمپ های پیستونی 77

پمپ های پیستونی شعاعی  (Radial piston pumps) 80

 پمپ های پلانچر (Plunger pumps) 81

راندمان پمپ ها (Pump performance): 82

 

 

 

 

 

موتور دیزل  

ریشه لغوی

کلمه دیزل نام یک مخترع آلمانی به نام دکتر رودلف دیزل است که در سال 1892 نوع خاصی از موتورهای احتراق داخلی را به ثبت رساند، به احترام این مخترع اینگونه موتورها را موتورهای دیزل می‌نامند.

دید کلی

موتورهای دیزل ، به انوع گسترده‌ای از موتورها گفته می‌شود که بدون نیاز به یک جرقه الکتریکی می‌توانند ماده سوختنی را شعله‌ور سازند. در این موتورها برای شعله‌ور ساختن سوخت از حرارت‌های بالا استفاده می‌شود. به این شکل که ابتدا دمای اتاقک احتراق را بسیار بالا می‌برند و پس از اینکه دما به اندازه کافی بالا رفت ماده سوختنی را با هوا مخلوط می‌کنند.

همانگونه که می‌دانید برای سوزاندن یک ماده سوختی به دو عامل حرارت و اکسیژن نیاز است. اکسیژن از طریق مجاری ورودی موتور وارد محفظه سیلندر می‌شود و سپس بوسیله پیستون فشرده می‌گردد. این فشردگی آنچنان زیاد است که باعث ایجاد حرارت بسیار بالا می‌گردد. سپس عامل سوم یعنی ماده سوختنی به گرما و اکسیژن افزوده می‌شود که در نتیجه آن سوخت شعله‌ور می‌شود.

تاریخچه

در سال 1890 میلادی آکروید استوارت حق امتیاز ساخت موتوری را دریافت کرد که در آن هوای خالص در سیلندر موتور متراکم می‌گردید و سپس (به منظور جلوگیری از اشتعال پیش‌رس) سوخت به داخل هوای متراکم شده تزریق می‌شد، این موتورهای با فشار پایین بودند. و برای مشتعل ساختن سوخت تزریق شده از یک لامپ الکتریکی و یا روشهای دیگر در خارج از سیلندر استفاده می‌شد.

در سال 1892 دکتر رودلف دیزل آلمانی حق امتیاز موتور طراحی شده‌ای را به ثبت رساند که در آن اشتعال ماده سوختنی ، بلافاصله بعد از تزریق سوخت به داخل سیلندر انجام می‌گرفت. این اشتعال عامل حرارت زیادی بود که در اثر تراکم زیاد هوا بوجود می‌آمد. وی ابتدا دوست داشت که موتور وی پودر زغال سنگ را بسوزاند ولی به سرعت به نفت روی آورد و نتایج قابل توجهی گرفت.

طی سالهای متمادی پس از اختراع موتور دیزل ، از این نوع موتور عمدتا و منحصرا در کارهای درجا و سنگین از قبیل تولید برق ، تلمبه کردن آب ، راندن قایق‌های مسافری و باری و همچنین برای تولید قدرت جهت رفع بعضی از نیازهای کارخانجات استفاده می‌شد. این موتورها سنگین ، کم سرعت ، دارای یک یا چند سیلندر و از نوع دوزمانه یا چهارزمانه بودند.

پیشرفت بیشتر موتورهای دیزل ، تا توسعه سیستم‌های پیشرفته تزریق سوخت در دهه 1930 طول کشید. در این سالها رابرت بوش تولید انبوه پمپ‌های سوخت‌پاش خود را آغاز کرد. توسعه پمپ‌‌های سوخت‌پاش (پمپ‌های انرژکتور) با توسعه موتورهای کوچکی که برای استفاده در موتورها مناسب بودند متعادل شد.

موتورهای دیزل سبکتری که سرعتشان نیز بالا بود در سال 1925 به بازار عرضه شدند. با آنکه پیشرفت در ساخت این موتورها کند بود. اما در سال 1930 موتورهای دیزل قابل اطمینان که به خوبی طراحی شده‌بودند و چند سیلندر و سریع نیز بودند به بازار عرضه شد. این پیشرفت تا پایان جنگ جهانی دوم برای مدتی کند بود. لیکن از آن تاریخ تا کنون طراحی و تولید این موتورها به طریقی پیشرفت نموده است که امروزه استفاده گسترده و فراگیر از موتورهای دیزل را شاهد هستیم.

تقسیمات

موتورهای دیزل نیز مانند سایر موتورهای احتراق داخلی بر مبناهای مختلفی قابل طبقه‌بندی هستند. مثلا می‌توان موتورهای دیزل را بر حسب مقدار دفعات احتراق در هر دور گردش میل لنگ به موتورهای دیزل دوزمانه و یا موتورهای دیزل چهارزمانه تقسیم‌بندی نموده و یا بر حسب قدرت تولیدی که به شکل اسب بخار بیان می‌گردد. یا بر حسب تعداد سیلندر و یا شکل قرارگیری سیلندرها که بر این اساس به دو نوع موتورهای خطی و موتورهای V یا خورجینی تقسیم بندی می‌کردند و ...

ساختمان

ساختار موتورهای دیزل نه تنها در سیستم تغذیه و تنظیم سوخت با موتورهای اشتعال جرقه‌ای تفاوت می‌کند. بنابراین ساختارهای بسیار مشابهی میان این موتورها وجود دارد و تنها تفاوت ساختمانی آنها قطعات زیر است که در موتورهای دیزل وجود دارد و در سایر موتورهای احتراق داخلی وجود ندارد.

_پمپ انژکتور :__ وظیفه تنظیم میزان سوخت و تامین فشار لازم جهت پاشش سوخت را به عهده دارد.

انژکتورها : باعث پودر شدن سوخت و گازبندی اتاقک احتراق می‌شوند.

فیلترهای سوخت : باعث جداسازی مواد اضافی و خارجی از سوخت می‌شوند.

لوله‌های انتقال سوخت : می‌بایست غیرقابل اشباع بوده و در برابر فشار پایداری نمایند.

توربوشارژر : باعث افزایش هوای ورودی به سیلندر می‌شوند.

طرزکار

همانگونه که اشاره شد موتورهای دیزل بر اساس نحوه کارکردن به دو دسته موتورهای 4 زمانه و 2 زمانه تقسیم می‌شوند. لیکن در هر دوی این موتورها چهار عمل اصلی انجام می‌گردد که عبارتند از مکش یا تنفس - تراکم - انفجار و تخلیه اما بر حسب نوع موتورها ممکن است این مراحل مجزا و یا بصورت توام انجام گیرند.

موتورهای دیزلی

موتورهای دیزلی نسبت به موتورهای بنزینی ارزانتر و مقرون به صرفه تر هستند. موتور دیزلی فقط هوا را دریافت داشته، آنرا فشرده کرده و بعد سوخت را درون هوای فشرده تزریق می نماید. گرمای هوای فشرده فورآً سوخت را روشن می سازد. موتور بنزینی در نسبت 8:1 تا 12:1 فشرده شده در حالیکه موتور دیزلی در نسبت 14:1 تا حداکثر 25:1 فشرده می گردد. نسبت بالای فشردگی موتور دیزلی سبب کارآیی بهتر آن می شود. موتور دیزلی فقط از تزریق سوخت مستقیم استفاده می نماید. سوخت دیزلی مستقیماً وارد سیلندر می گردد. موتور دیزلی شمع نداشته فقط گرمای هوای فشرده است که سوخت را در آن روشن می سازد. یکی از تفاوتهای بزرگ موتور بنزینی و دیزلی تزریق سوخت آن می باشد. بیشتر موتورهای ماشین از سوپاپ تزریق یا کاربراتور استفاده می کنند. بنابراین تمام سوخت در سیلندر بارگذاری شده سپس فشرده می گردد. فشردگی ترکیب سوخت / هوا نسبت فشردگی موتور را محدود می سازد. اگر فشردگی هوا خیلی زیاد باشد ترکیب سوخت / هوا فوراً مشتعل گشته و صدای تق تق را بوجود می آورد. دیزل فقط هوا را فشرده ساخته طوریکه نسبت فشردگی می تواند زیاد شود. نسبت فشردگی زیاد، نیروی زیادی را ایجاد خواهد نمود. سوخت دیزلی سنگینتر بوده بتدریج تبخیر می گردد، نقطه جوش آن بیشتر از نقطه جوش آب است، دارای اتمهای کربن زیادی است ....


د) موتورهای دو گانه سوز ایستگاهی

(Dual fuel engines) : در حقیقیت همان موتورهای دیزل با توان خروجی بالا  تا  حدود 6000 کیلوات می باشند. سوخت اصلی گاز طبیعی بوده كه نه بوسیله جرقه بلكه با پاشش گازوئیل در انتهای  مرحله تراكم، مشتعل می شود. به عنوان نمونه، حدود90% انرژی سوختی از طریق گاز طبیعی و حدود10% بوسیله گازوئیل تامین میشود. همچنین قابلیت كاركرد با گازوئیل به تنهایی یا سوخت دوگانه مذكور را دارد، اما هزینه نگهداری آنها بالا میباشد.

2- موتورهای گازی

موتورهای گاز سوز با سوخت گاز طبیعی جهت احتراق مخلوط سوخت و هوا در داخل سیلندر، همانند موتورهای بنزینی از سیستم جرقه که از طریق شمع بوسیله ایجاد یک جرقه قوی در فاصله زمانی معین می باشد، عمل میکنند. انواع سوختهای گازی و مایعی فرار در محدوده لندفیل تا پروپان و تا بنزین می باشند که در یک سیستم صحیح سوخت رسانی و با نسبت تراکم مناسب، کار کنند.

موتورهای گاز طبیعی سوز که برای تولید الکتریسیته طراحی و ساخته میشوند به موتورهای ایستگاهی معروفند که 4 زمانه هستند و تا 5 مگاوات در دسترس می باشند.

بر اساس توان خروجی، احتراق موتورها بر 2 روش و تکنیک به شرح زیر استوار است:

·         محفظه باز : در این سیستم نوک شمع درست در محل محفظه احتراق قرار دارد و مستقیما مخلوط فشرده سوخت و هوا را مشتعل میکند. این روش بیشتر برای موتورهایی استفاده میشود که احتراق در آنها در محدوده نقطه استوکیومتری تا مخلوط رقیق هوا / سوخت قرار دارد.

·         محفظه پیش احتراق : در اصل یک فرایند احتراق مرحله ای پیش می آید که در آن شمع در بالای سرسیلندر نصب میشود. در این موتورها مخلوط غنی سوخت و هوا که رابطه مستقیم با سرعت انتقال شعله به محفظه احتراق اصلی را دارد، وارد سرسیلندر میگردد. این تکنیک جهت شعله ور کردن مطلوب مخلوط هوا با سوختهای سبک و رقیق در موتورهای که قطر سیلندر بزرگی دارند بکار گرفته میشوند.

ساده ترین موتورهای گازی بر اساس تنفس طبیعی هوا و سوخت از طریق کاربراتور و یا میکسر به داخل سرسیلندر کار میکنند. موتورهای پیشرفته از نظر عملکرد مجهز به توربوشارژ برای ورود مقدار هوای بیشتر به سرسیلندر می باشند. همانند بنزینی ها نسبت تراکم موتورهای گاز طبیعی سوز نسبت به دیزل ها کم و در حدود 9:1 تا 12:1 می باشد که این محدوده خود تابع شرایطی چون ابعاد و تجهیزات جانبی چون توربوشارژ است. این نسبت تراکم خود دلیلی بر راندمان پایینتر گازسوز نسبت به دیزل است.

یکی از دلایل نسبت احتراق پایین جلوگیری از اشتعال خود بخود و پدیده ضربه می باشد که میتواند صدماتی به بدنه بلوک موتور وارد آورد.

استفاده از تکنولوژی جرقه قدرتمند و مخلوط رقیق سوخت و هوا در موتورهای گاز طبیعی سوز عاملیست در کاهش دمای بالای اشتعال در سرسیلندر و نیز کاهش ذرات آلاینده همچون Nox .

3- کاربردها

امروزه موتورهای پیستونی تجهیزات مناسبی جهت تولید توان الکتریکی پراکنده در مراکز صنعتی، تجاری و کاربریهای آموزشی در کشورهای اروپایی و آمریکا می باشند. موتورهای پیستونی سریع روشن می شوند، سریع باردهی میگردند و در کنار قابلیت اعتماد بالا راندمان خروجی خوبی دارند. در بیشتر شرایط و موقعیتها، مجموعه ای از موتورها در کنار هم باردهی و قابلیت دسترسی را بالا میبرند. موتورهای احتراق داخلی نسبت به توربینهای گازی در ابعاد برابر از نقطه نظر توان خروجی، راندمان الکتریکی بالاتری دارند و بنابراین مصرف سوخت کمتر و عملکرد مناسبتری دارند. همچنین در محدوده توان 3 مگاوات الی 5 مگاوات، هزینه اولیه موتورهای پیستونی از توربینهای گازی کمتر است. در مورد تعمیر و نگهداری، توربینهای گازی نسبت به موتورهای رفت و برگشتی، هزینه کمتری دارند. اما توجه به این نکته لازم و ضروری است که همواره متخصصان بومی در هر مکانی جهت تعمیرات و نگهداری انواع موتور های رفت و برگشتی حضور دارند.

پتانسیلهای استفاده از موتور های پیستونی در تولید انرژی الکتریکی پراکنده و غیر متمرکز به جهت دوری از تلفات افت انتقال و توزیع که در شبکه سراسری برق کشور وجود دارد شامل موارد اضطراری، پیک زایی، پشتیبانی از شبکه برق سراسری و کاربرد در تکنولوژی سیستمهای تولید همزمان برق و حرارت جهت تولید آب گرم، بخار کم فشار برای کاربرد در گرمایش زمستانی و سرمایش تابستانی در سیستمهای چیلرهای جذبی میباشد. این موتورها امکان استفاده به عنوان نیروی محرک انواع پمپهای آب، انواع کمپرسورهای هوا و گاز مبرد سیستمهای تهویه مطبوع و سردخانه  را دارا می باشند.

4- مشخصه های طراحی

مجموعه عواملی که موتورهای گازسوز را در صدر جدول محرکها اولیه جهت تولید الکتریسیته به شکل پراکنده و غیرمتمرکز قرار میدهد به شرح زیر است:

ü          محدوده توان الکتریکی : 10 -5 مگاوات در دسترس میباشد.

ü       انرژی حرارتی خروجی ( تلفات قابل استحصال ) : آب داغ و بخار کم فشار.

ü       استارت سریع : قابلیت استارت سریع موتورهای رفت و برگشتی در شرایط اضطراری و پیک.

ü         قابلیتهای نحوه استارت : موتورها جهت استارت تنها به یک باتری نیازمندند.

ü         عملکرد در بار جزیی : راندمان بالا و اقتصادی در بارهای جزیی.

ü          قابلیت اعتماد و عمر : اثبات شده است که موتورها از نظر تعمیر و نگهداری در رده مطلوبی قرار دارند.

ü       نشر آلاینده ها : موتورهای گازسوز، یعنی انرژی سبز.

 

 

گاز طبیعی و موتورهای دیزل

كاربرد گازطبیعی در موتورهای دیزل دارای ابعاد مكانیكی است، با این حال، كاركردن بر روی آلاینده های سیستم گازطبیعی در حیطه تخصص مهندسی شیمی قرار می گیرد.مقاله زیر خلاصه ی رساله دكترای ناصر سلامی است كه در یك پروژه بین المللی با مشاركت دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه كالگری كانادا، دانشگاه آلبرتای كانادا و چند شركت صنعتی دیگر كانادایی نگاشته شده است. در این مقاله به فعالیت های علمی در زمینه مبدل های كاتالیستی سیستم گازطبیعی و همچنین مواد افزودنی سوخت توسط مؤلف انجام گردیده، اشاره شده است

در تیم تحقیقاتی این پروژه، گروهی مسئولیت موتور و سیستم گازسوز و گروهی دیگر مسئولیت مطالعه و فعالیت روی مبدل كاتالیستی را برعهده داشتند. مبدل كاتالیستی برای بیش از سه دهه در دنیا روی خودروهای بنزینی مورد استفاده قرار گرفته است. به خصوص تجربه های زیادی در این مقوله برای خودروهای بنزینی وجود دارد. گرچه مرزهای دانش دائما در حال توسعه است و تجربه های جدیدی در زمینه های گوناگون مرتبط با مبدل های كاتالیستی طرح می شود و به كار می روند، ولی مبدل كاتالیستی سیستم گازطبیعی دارای ساختار ویژه ای می باشد. در خروجی موتورهای گازسوز، اعم از سیستم سوخت دو گانه ای (Dual Fuel) و سیستم اختصاصی (Dedicated)، متان به عنوان عمده ترین هیدروكربن نسوخته خروجی وجود دارد. در خانواده هیدروكربن ها، مقاوم ترین هیدروكربن در مقابل اكسیداسیون متان است اگر چه در حال حاضر، در برخی از استانداردهای زیست محیطی، متان به عنوان عامل آلاینده محسوب نمی شود،این دیدگاه همه گیر نیست و مطالعاتی روی تبدیل بهینه متان در خروجی موتورها انجام می گیرد. ما اولین گروهی بودیم كه در این زمینه در مقوله سوخت دوگانه كار كردیم و بخشی از فناوری هایی را كه پیش از این در صنایع شیمیایی مورد استفاده قرار گرفته بود، برای اولین بار در این زمینه مورد ارزیابی قرار دادیم. از جمله بهره گیری از ایجاد شرایط گذرای برنامه ریزی شده برای افزایش عملكرد رآكتورها در برخی از موارد به اثبات رسیده است.

مشكل اساسی در سیستم سوخت دوگانه این است كه دمای خروجی موتور برای تبدیل متان در اغلب مبدل های كاتالیستی كافی نیست. شاید از منظر تئوری و با آزمایش روی متان خالص در آزمایشگاه این تبدیل دشوار نباشد، ولی ماهیت خروجی موتور سوخت دوگانه با حضور سایر تركیبات پیچیده ناشی از احتراق از جمله انواع رادیكال های آزاد و مولكول های گوناگون، مانع تبدیل مناسب متان می شود. از طرفی معمولا عمر مبدل های كاتالیستی كه در این زمینه مورد استفاده قرار می گیرند، چندان طولانی نیست. طی آزمایش های متعدد روی این سیستم تلاش كردیم تا به كمك ایجاد شرایط ناپایدار، دمای خروجی موتور سوخت دوگانه را به صورت كنترل شده و بدون تغییر در موتور، در ساختار مبدل كاتالیستی افزایش دهیم. این تجربه جدید بعدها به صورت پتنت در آمد.باتوجه با دانسیته پایین گازطبیعی، حتی در فشارهای بالا، نیاز به حجم ذخیره سازی بیشتری وجود دارد. به عنوان مثال، ارزش حرارتی حجمی گازوئیل پنج برابر بیش از گازطبیعی در فشار 200 بار است. به همین دلیل، حجم مورد نیاز برای موتور گازسوز برای مسافت معادل پیمایش حدود پنج برابر خواهد بود.در حال حاضر شركت های متعددی در این زمینه در ایران و جهان مشغول فعالیت هستند.

گزارش کاراموزی شركت ایران خودرو دیزل در 33 صفحه ورد قابل ویرایش

مقدمه :

شركت ایران خودرو دیزل ، بزرگترین تولید كننده اتوبوس های شهری و بین شهری در ایران با مساحت 70 هكتار و اشتغال 6000 نفر نیروی انسانی ، تولید كننده انواع اتوبوس ، كامیون ، و ... است .

محصولات تولیدی ایران خودرو دیزل در كشور آلمان طراحی شده و خط تولید و پروسس تولید محصولات و همچنین كد قطعات و نقشه های فنی از شركت آلمانی بنز برگرفته شده است .

 

با توجه به اینكه BOM مهندسی به عنوان مهمترین Base مهندسی تولید و نیاز به روزآوری و بهنگام سازی آن ، پروژه مان را به بررسی BOM مهندسی و رفع نیازهای هر قسمت به BOM خاص آن قسمت و تدوین فرم هایی برای تدوین بهتر و كاملتر BOM ساختاری و بهبود صنعت های بایگانی و قسمت اسناد و مدارك در هر قسمت و برای هر فرم در جهت بهنگام سازی و كاملتر شدن ضعف های ارتباطی سیستم بین قسمتها شدیم .

 

 

-هدف :

ایجاد یك روش مناسب جهت تهیه BOM پایه برای كلیه محصولات شركت ایران خودرو دیزل به نحوی كه این ساختار پایه برای تهیه كلیه BOM مورد نیاز هر محصول مورد استفاده قرار گیرد و با آنها به ثورت كامل مرتبط بوده و همچنین با كلیه فرایند های تغییرات مهندسی مرتبط باشد و قابلیت بهنگام‌سازی مناسب كلیه اطلاعات مرتبط و همچنین اطلاع رسانی سریع به كاربران را داشته باشد .

 

2-محدوده اعتبار :

محصولات تولیدی شركت ایران خودرو دیزل .

 

3-تعاریف مفاهیم :

در این دستورالعمل منظور از قطعه ، به اختصار همان قطعه / مجموعه / مواد اولیه می باشد .

كلیه عملیات موجود در بندهای این دستورالعمل با این فرض بیان شده كه برای كلیه قطعات محصول شماره فنی صادر شده باشد .

1-3-ساختار پایه محصول (BOM ساختاری ) : مجموعه ای از داده های منسجم و به هم پیوسته كه نیازهای اطلاعاتی و عملیاتی كاربران را در رابطه با مواد و قطعات محصولات تولیدی شركت ، محل مصرف مواد در محصول ، ضریب مصرف هر یك از مواد و قطعات بصورت ساختار سلسله مراتبی برآورده می سازد .

2-3-نوع خودرو : كلی ترین تفكیك بین محصولات نهایی شركت . مثال : ون ، مینی بوس ، اتوبوس ، كشنده ، كامیون و كامیونت .

3-3-گروه خودرو : نام تجاری محصولات نهایی شركت در سطح پائین تر از نوع . مثلاً گروه آكتروس از نوع كشنده و گروه غزال از نوع ون و گروه LP از نوع كامیونت و یا گروه بین شهری از نوع اتوبوس .

4-3-تیپ خودرو : عبارت است از یك طرح خاص از یك گروه خودرو مثلاً تیپ C-457 از گروه اتوبوس بین شهری .

5-3-مدل خودرو : مدل خودرو دقیقاً به یك محصول خاص با مشخصه‌های منحصر به فرد اشاره می كند . مثلاً مدل 608 از گروه LP از نوع كامیونت و MB140  از نوع وزن در گروه بنز و اتوبوس مدل C-457  با بدنه فایبرگلاس از تیپ C-457  در گروه اتوبوس بین شهری از نوع اتوبوس . هنگامی كه یكی از قطعات اساسی در خودرو عوض شود ، مدل خودرو عوض می شود .

 

6-3-طبقه بندی گروه ها و قطعات : در این طبقه بندی كلیه گروه‌ها و مجموعه‌ها و قطعات محصول در شش طبقه به صورت زیر تعریف می شوند . لازم به ذكر است این طبقه بندی از نظر اهمیت قطعه در محصول می باشد و ربطی به طبقه بندی در ساختار ندارد .

1-6-3-گروه های اصلی قطعات : هر گروه اصلی به عنوان عمده ترین و اولین سطح در تقسیم بندی یك مدل خودرو شامل چند قطعه اساسی می باشد كه به صورت گروه عنوان می شود . مثلاً گروه قوای محركه ، گروه بدنه و شاسی و گروه تزئینات .

2-6-3-قطعه اساسی : قطعه بكار رفته در محصول نهائی كه در ساختار خودرو دارای نقش اساسی و تعیین كننده بوده و با توجه به عملكرد و همچنین میزان ارتباط عملكرد و كاربرد به عنوان دومین سطح تقسیم بندی در مورد یك نوع خودرو می باشد . در سیستم طبقه بندی بنز قطعات اساسی شامل 1-موتور 2-گیربكس 3-فرمان 4-اكسل جلو  5-اكسل عقب می باشد . تغییر هر یك از این قطعات در یك خودرو باعث تغییر مدل خودرو می شود .

3-6-3-طبقات اصلی : بالاترین سطح طبقه بندی ساختاری در قطعات خودرو می باشد . مثلاً گروه اصلی (99 گانه)بنز .

4-6-3-طبقات فرعی : كلیه طبقات قابل تعریف كه در هر طبقه اصلی تعریف می شوند . مثلاً (گروههای 9 گانه بنز) .

5-6-3-بخش : ناحه های مجزا كه در درون طبقات فرعی تعریف می شوند . مثلاً TU ها در اشتوك لیست بنز .

6-6-3-قطعات : به قطعات / مجموعه هایی اطلاق می شود كه تشكیل دهنده بخشها می باشد و منظور همان قطعات / مجموعه هایی هستند كه در ابتدا وارد خط مونتاژ می شوند و خروج آنها در مستندات انبارها و تغذیه خطوط ثبت می شود .

7-3-وضعیت قطعات : وضعیت قطعه عبارت است از نحوه قرار گرفتن قطعه در ساختار محصول و شامل موارد زیر می شود :‌

- O457 - O355 .

4-9-3-قطعه انتخابی (OPTION) : كه از این به بعد مختصراً OPT گفته می‌شود قطعه ای است كه بنا به درخواست مشتری و یا بر اساس اطلاعات مراكز خدمات پس از فروش و یا به صورت اختیاری بر روی محصول نصب و به آن اضافه می شود .

5-9-3-قطعه جایگزین : قطعه ای است كه بر اساس برگ تغییرات مهندسی به جای یك قطعه دیگر (به عنوان قطعه اصلی) در ساختار محصول وارد می‌شود و قطعه قبلی از ساختار محصول حذف و كلیه اطلاعات مرتبط با آن منسوخ می شود .

6-9-3-قطعه مشترك (COMMUNAL) : كه از این به بعد به اختصار COM عنوان می شود همان قطعه اصلی است كه در بیش از یك محصول با شماره شناسایی متفاوت و مرتبط با همان محصول به كار می رود و یا ممكن است با دو نوع سیستم ، كدگذاری شده باشد .

10-3-گروه های موازی : تعدادی از قطعات كه به لحاظ الزامات مهندسی به هم وابسته و مرتبط هستند این ارتباط منجر به این می شود كه در موارد بروز یكی از وضعیت های آپشن ، آلترناتیو و یا جانشین برای یك قطعه خاص ، تعدادی از قطعات اصلی حذف و تعدادی به جای آنها اضافه می شوند كه به این تعداد قطعات یك گروه موازی گفته می شود .

11-3-شماره سطح : این شماره برای نشان دادن سطح یك قطعه در یك TU خاص نشان داده می شود به عبارتی هر قطعه دارای پوزیسیون در TU باید دارای شماره سطح باشد و به صورت زیر می باشد .


A : یك عدد صحیح یك رقمی می باشد و عبارت است از شماره سطح قرارگیری قطعه در بخش (TU) به طوری كه بالاترین سطح در هر TU سطح شماره 1 می باشد و برای سطوح بعدی این عدد افزایش می یابد .

B : عبارت است از یكی از حروف X  و Y و N كه كاربرد هر كدام برای هر قطعه دارای مفاهیم زیر است :

N : در صورتی كه قطعه دارای زیر مجموعه نباشد .

Y : در صورتی كه قطعه مورد نظر دارای زیر مجموعه باشد .

X : هر گاه X در كنار شماره سطح مورد نظر نوشته شود یعنی اولین مجموعه با شماره مشابه كه در بالای X قرار گرفته در این سطر بسته می‌شود مثلاً اگر در یك سطح شماره سطح 2X قرار دارد ،

الین مجموعه 2Y كه در بالای این سطح قرار دارد در این سطر بسته می شود .

تبصره : هر ردیف شاكل X باشد بقیه اطلاعات مقابل آن خالی گذاشته می‌شود .

12-3-فرم ها :

1-12-3-برگ اطلاعات ساختار پایه محصول (به شماره 007-01E-08) : این فرم برای كلیه قطعه اصلی تكمیل می شود و هر شماره فرم متعلق به یك بخش (قطعات با TI مشترك) می باشد و ممكن است شامل چندین صفحه باشد . لازم به ذكر است این برگه ها درون یك فایل برای هر KGU خاص به ترتیب افزایشی (برای هر مدل) قرار داده می شوند تا به هنگام استفاده بتوان به آنها دسترسی سریع داشت .

2-12-3-برگ اطلاعات طعات آلترناتیو(به شماره 008-01E-08) : این فرم برای معرفی قطعات آلترناتیو (ALT) بكار می رود . از آنجا كه در برگ اطلاعات ساختار پایه محصولات فقط قطعات اصلی وارد می شوند ، قطعات آلترناتیو در این برگ وارد می شوند و گروه های موازی حاصله از آنها در برگ اطلاعات گروههای موازی (به شماره 009-01E-08) وارد می شوند این برگ برای هر تیپ به صورت مجزا تهیه می شود .

3-12-3-برگ اطلاعات قطعات جانشین (SUB) (به شماره 011 - 01E-08) : این فرم برای معرفی قطعات جانشین (SUB) و كد گروه موازی حاصله از قطعه جانشین بكار می رود . این فرم برای هر تیپ خودرو به صورت مجزا تهیه می شود .

4-12-3-برگ اطلاعات قطعات انتخابی (OPTION) (به شماره 010-01E-08): این فرم برای هر تیپ به صورت مجزا تهیه می شود . نكته قابل توجه در تهیه این فرم این است كه شرح OPTION می بایست به صورت كاملاً واضح و مفهوم نوشته شود تا مورد استفاده سایر قسمتها ، خصوصاً برنامه ریزی ، خدمات پس از فروش و ... قرار گیرد .

5-12-3-برگ اطلاعات گروههای موازی (به شماره 009-01 E08) : این فرم برای معرفی گروههای موازی قطعات و مجموعه ها (بوجود آمده از حالات آلترناتیو ، جانشین و آپشن ) بكار می رود .

6-12-3-برگ معرفی طبقات اصلی ، فرعی و بخشها (به شماره 012-01 E-08) : این برگ برای هر تیپ محصول به صورت مجزا به نحوی تهیه می شود تا با توجه به نظر كارشناس مهندسی محصول و سیسنتم كدگذاری بنز كلیه سطوح ساختار محصول را پوشش دهد .