پروژه کارآفرینی تولید انواع رنگ

پروژه کارآفرینی تولید انواع رنگ در 45 صفحه ورد قابل ویرایش

 شرح فرایند و اطلاعات فنی مورد نیاز

 
مقدمه :

برای آشنایی با تاریخچه و سابقه صنعت رنگ كشور به سالهای 1300 باز می گردیم كه هنوز رنگ در داخـل كشور تولید نمی شد و استادكاران نقاش، رنگ مورد نیاز برای رنگ آمیزی كاخها و ابنیه دولتی را با استفاده از مواد گیاهی و معدنی در پای كار، به صورت دستی و با فرمولهای سنتی تولید می كردند.

  در سال 1318، اولین واحد رنگسازی امروزی به نام رنگسازی ایران اقدام به تولید و عرضه رنگ روغــنی كارخانه‌ای نمود و پس از آن شركتهای رنگ سرو  و  رنگ شمس فعالیت رنگسازی خود را آغاز نمودند. در آن سالها هنوز رنگ روغنی كارخانه‌ای با استفاده از روغن های گیاهی و پودرهای معدنی تولید می شـد و این امر تا سال 1341 كه اولین محصول رنگ روغنی با استفاده از رزین الكید توسط شركت پلاسكار به بازار عرضه گردید، ادامه داشت.

  رنگ پلاستیك بر پایه پلی وینیل استات برای مصارف ساختمانی نیز برای اولین بار در سال 1338 توســـط شركت پلاسكار تولید و عرضه شد و پس از آن شركتهای هاویلوكس ،رنگین، دیروپ، سوپر رنگ از سال 1341 تا 1347 به تدریج، رنگ پلاستیك خود را به بازار عرضه نمودند.

  در واقع می توان گفت كه در سال 1344 صنعت رنگسازی در ایران شكل تازه ای یافت و واحدهای مـتعددی فعالیت خود را آغاز نمودند. شركتهای تاباشیمی، دیروپ ایران، رنگین، سوپررنگ و پارس پامچال از جمله شركتهایی هستند كه در این سال پا به عرضه صنعت رنگ كشور گذاشته و محصولات جدیدی مانند لاكهای روی چوب، رنگهای هوا خشك و كوره‌ای صنعتی و رنگهای تعمیری خودرو را به بازار عرضه نمودند.

  از اواخر دهه 50 تعداد واحدهای تولیدكننده رنگ افزایش یافت و امروز صنعت رنگ كشور با بیـش از 350 واحد صنعتی مجاز با مجموع ظرفیت 900 هزارتن در سال تولید انواع رنگهای ساختمانی و صنعتی و همچنین صدها واحد غیر مجاز مشغول به فعالیت می باشد.

  صنعت تولید رزینهای مورد مصرف در رنگسازی نیز در كشور سابقه ای طولانی دارد. برای بررسی تاریخچه این صنعت به سال 1344 باز می‌گردیم كه برای اولین بار رزین الكید بوسیله رنگسازی ایران و رزیـن پلی‌وینیل‌استات نیز توسط  پلاسكار تولید گردید و پس از آن شركتهای پارس سادولین، دیروپ ایران اقدام به تولید رزین الكید و هو خست ایران به تولید رزین پلی‌وینیل‌استات همت گماردند. و امروز صنعت رزین كشور با بیش از 120 واحد صنعتی و مجموع ظرفیت 750 هزارتن در سال قادر است انواع رزینهای پلی‌وینیل‌استات و كوپلیمرهای آن، انواع رزینهای الكید و اصلاح شده آن، آمینو رزینها، انواع پلی‌استر غیراشباع، رزینهای اكریلیك و رزین فنولیك را تولید نماید.

 

رنگ ها: 

تنوع رنگ ها بسیار زیاد است:

1- رنگ روغنی معمولی كه با تینر یا بنزین رقیق می شود برای كارهای ساده و معمولی استفاده می شود. استفاده از ریتاردر در رنگ روغنی باعث چسبندگی بیشتر كار می شود اما خشك شدن این رنگ طولانی و یا نیاز به خشك كن دارد.

2- رنگ پلی اتیلن كه با تینر و ترجیحا با ریتاردر رقیق می شود. كیفیت متوسطی دارد ، سریع تر خشك می شود و چسبندگی متوسطی دارد كه از رنگ روغنی بهتر است.

3- رنگ P.V.C كه با ریتاردر رقیق می شود و كیفیت خوبی دارد و خیلی زود خشك می شود. رنگ پلی اتیلن و PVC دارای بیس رنگی هستند كه با جوهر های رنگی مختلف رنگ می پذیرد و تنوع آن زیاد است.

4- رنگ پیگمنت: برای چاپ پارچه استفاده می شود و دارای بیس و خمیر رنگ بوده و كیفیت مناسبی برای چاپ پارچه دارد.

5- رنگ اورونیت: برای چاپ پارچه استفاده می شود و دارای بیس و خمیر رنگ بوده و كیفیتی خاص و برجسته روی پارچه ها می گذارد.

6- رنگ آب شور برای چاپ كارتن و مقوا استفاده می شود.

7-  رنگ پلاستیك قابل شستو شو برای پارچه استفاده می شود و ارزان تر از سایر رنگ ها است.

8- رنگ پخت بالا: برای رنگ روی كاغذ گل چینی و گل ملامین كاربرد دارد و قیمت بالایی داشته و برگهایی مخصوص به خود دارد.

9- رنگ ترانسفر یا برگردان كه روی كاغذ معمولی چاپ می شود و با حرارت و پرس داغ روی لباس عمل چاپ انجام می شود.

10- پودر در رنگ های مختلف كه با خمیر مخصوصی مخلوط شده و با آب حل می شود و برای چاپ اسكرچ استفاده می شود.

البته از انواع مركب نیز می توان بهره برد.

حلال ها شامل آب برای رنگ های پلاستیك و برای سایر رنگ ها از ریتاردر – تینر – بنزین – نفت و حلال ویژه 410 شركت نفت استفاده می شود.

رنگها را معمولا براساس خواص آنها و ساختمان ماده اصلی (ساختمان شیمیایی مواد) طبقه بندی می‌کنند. روش دیگر طبقه بندی رنگها براساس روش مصرف آنها در رنگرزی می‌باشد. روش و تکنیک رنگرزی به ساختمان ، طبیعت الیاف یا شئ مورد رنگرزی بستگی دارد. به عبارت دیگر رنگرزی پشم و ابریشم و دیگر الیاف به دست آمده از حیوانات با رنگرزی پنبه و الیاف به دست آمده از گیاهان تفاوت دارد.


نقش ساختمان شیمیایی الیاف در تعیین رنگ مورد نیاز

در رنگرزی همیشه ساختمان شیمیایی الیاف تعیین کننده نوع رنگ مورد نیاز و تکنیک رنگرزی می‌باشد. به عنوان مثال الیاف حیوان مانند پشم و ابریشم از پروتئین تشکیل شده‌اند و دارای گروههای اسیدی و بازی می‌باشند. این گروهها نقاطی هستند که در آنها مولکول رنگ خود را به الیاف متصل می‌کند. پس برای رنگرزی این گونه الیاف باید از رنگهایی که دارای بنیان اسیدی و بازی هستند استفاده کرد.

پنبه یک کربوهیدرات می‌باشد و تنها محتوی پیوندهای خنثای اتری و گروههای هیدروکسیل است. در این نقاط پیوندهای هیدروژنی بین الیاف و رنگ ایجاد می‌شود. پس باید از رنگهای متناسب با خصوصیات الیاف پنبه‌ای استفاده کرد. متصل کردن رنگ به الیاف مصنوعی و سنتزی مانند پلی اولفین‌ها و هیدروکربنها که کاملا عاری از گروههای قطبی هستند، تکنیک و روش دیگری را می‌طلبد. بر اساس روش رنگرزی به صورت زیر دسته‌بندی می‌شود.


رنگهای مستقیم یا رنگهای جوهری

این دسته از رنگها دارای گروهها و عوامل قطبی مانند عوامل اسیدی و بازی هستند و با استفاده از این گروهها ، رنگ با الیاف ترکیب می‌شود. برای رنگرزی پارچه با اینگونه رنگها فقط کافی است که پارچه را در محلول آبی و داغ رنگ فرو ببریم. اسید پیکریک و ماریتوس زرد از جمله این رنگها هستند. هر دو رنگ ، اسیدی بوده و با گروههای آمینه الیاف پروتئینی ترکیب می‌شوند. نایلون نیز که یک پلی‌آمید است، با این رنگها قابل رنگرزی است.


رنگ دانه‌ای

این دسته از رنگها شامل ترکیباتی هستند که می‌توانند با برخی از اکسیدهای فلزی ترکیب شده و نمکهای نامحلول و رنگی که لاک نامیده می‌شوند، تشکیل دهند. روش رنگرزی با این رنگها از کهن‌ترین روشهای تثبیت رنگ روی الیاف بوده است. این رنگها بیشتر برای رنگرزی ابریشم و پنبه بکار می‌رود. در رنگرزی با رنگهای دانه‌ای پارچه یا الیاف ، رنگی به نظر می‌رسند. چون الیاف توسط لایه‌ای از رسوب رنگین پوشانده می‌شود. برای ایجاد دندانه روی رنگها معمولا از اکسیدهای آلومینیوم ، کروم و آهن استفاده می‌شود. آلیزارین نمونه‌ای از این رنگها می‌باشد.



 

رنگ خمیری

رنگ خمیری ماده‌ای است که در شکل کاهش یافته ، محلول در آب بوده و ممکن است بی‌رنگ هم باشد. در این حالت الیاف به این رنگ آغشته شده و پس از جذب رنگ توسط الیاف ، آنها را از خمره خارج کرده و در معرض هوا با یک ماده شیمیایی اکسید کننده قرار می‌دهند. در این مرحله رنگ اکسید شده و به صورت رنگین و نامحلول در می‌آید. رنگهای باستانی ایندیگو و تیریان از این جمله‌اند.

 

رنگ واکنشی

این رنگها که تحت عنوان رنگهای ظاهر شونده هم شناخته می‌شوند، در درون خود پارچه ، تشکیل شده و ظاهر می‌گردند. مثال مهمی از این گروه رنگها ، رنگهای آزو می‌باشند. رنگرزی با این رنگها به این صورت است که پارچه را در محلول قلیایی ترکیبی که باید رنگ در آن مشتق شود (فنل یا نفتول) فرو می‌بریم. سپس پارچه را در محلول سرد آمین دی ازت دار شده در داخل خود الیاف انجام شده و رنگ تشکیل می‌گردد. به رنگی که به این صورت حاصل می‌شود رنگ یخی نیز می‌گویند، زیرا برای پایداری و جلوگیری از تجزیه نمک دی آزونیوم دمای پائین ضرورت دارد.


رنگ پخش شونده

این دسته از رنگها در خود الیاف محلول هستند، اما در آب نامحلول می‌باشند. رنگهای پخش شونده در رنگرزی بسیاری از الیاف سنتزی بکار می‌روند. به این الیاف گاهی اوقات الیاف آبگریز نیز گفته می‌شود. معمولا ساختمان شیمیایی آنها فاقد گروههای قطبی است. روش رنگرزی به اینگونه است که رنگ به صورت پودر نرم در بعضی از ترکیبات آلی مناسب (معمولا ترکیبات فنل) حل می‌شود و در دما و فشار بالا در حمام‌های ویژه به الیاف منتقل می‌شود.

 

 

کامپوزیت چیست  ؟

مواد کامپوزیتی مواد مهندسی ای هستند که از دو یا چند جزء تشکیل شده اند به گونه ای که این مواد مجزا و در مقیاس ماکروسکوپی قابل تشخیص هستند. کامپوزیت از دو قسمت اصلی ماتریکس و تقویت کننده تشکیل شده است. ماتریکس با احاطه کردن تقویت کننده آن را در محل نسبی خودش نگه می دارد. تقویت کننده موجب بهبود خواص مکانیکی ساختار میگردد. به طور کلی تقویت کننده میتواند به صورت فیبرهای کوتاه و یا بلند و پیوسته باشد

تعریف ASM: به ترکیب ماکروسکوپی دو یا چند ماده? مجزا که سطح مشترک مشخصی بین آنها وجود داشته باشد، کامپوزیت گفته می‌شود. [1]

رنگهای کلوئیدی

الیاف هیدروفوبیک مانند استات سلولز نوع سوم و دوم ، عمدتا رنگها غیر محلول در آب را بهتر به خود می‌گیرند. این سری رنگها هم می‌توانند از زمره ترکیبات آزو باشد (مانند زرد قند دیسپر سول G ) و هم می‌توانند از مشتقات آنتراکینون باشد (مانند آبی براق دوانول CB) اتصال بین الیاف و رنگ از طریق پیوند هیدروژنی ، نیروهای واندروالسی و همچنین جاذبه دو قطبی ـ دو قطبی تامین می‌شود.

رنگهای فعال

رنگهایی که برای رنگ‌آمیزی الیاف سلولزی معرفی شده‌اند، پس از انتقال از حالت محلول به حالت جامد ، بر روی الیاف تثبیت می‌شوند و بعضی از آنها به علت اینکه در مقابل رطوبت مقاوم نیستند، کارایی چندانی ندارند (مانند رنگهای مستقیم). از اینرو پژوهشگران تلاش کردند تا رنگ را بوسیله پیوند کووالانسی به الیاف سلولزی متصل کنند. برای این منظور ، تمام کوشش خود را بر روی کلرید سیانوریک یا به بیان دیگر به رنگهای تری ازینیل معطوف داشتند. زیرا اتمهای کلر می‌تواند به‌آسانی بوسیله یک ، یا دو یا سه گروه هیدروکسیل یا گروه آمین و ... جایگزین شود و مولکول رنگ را به گروههای روی الیاف متصل کند. مانند رنگهای زرد و قرمز و آبی پرویسون.

 

رنگدانه و انواع آن :

معمولا مواد رنگی را به دو دسته پیگمانها ( رنگدانه‌ها ) و رنگها طبقه‌بندی می‌کنند. رنگدانه با رنگ متفاوت می‌باشد. تفاوت آنها در این است که رنگ بایستی توسط ماده مورد رنگرزی جذب شود در حالیکه رنگدانه فقط سطح جسم را رنگی می‌کند. رنگدانه‌ها در آب نامحلول هستند. اما می‌توان آنها را مانند رنگدانه‌های مورد مصرف در نقاشی ، توسط حلال مناسبی به صورت سوسپانسیون در آورد.


اگر ساختمان شیمیایی رنگدانه را بتوان اندکی تغییر داد بطوری که در آب انحلال پذیر گردد، در اینصورت ممکن است بتوان آن را به عنوان رنگ در رنگرزی مصرف کرد.

پیدایش پیگمانهای جدید در طول زمان به کندی صورت گرفت. بعد از سنتز اولین رنگ مصنوعی توسط "ویلیام پرکین" در سال 1856 متعاقباً در اوایل قرن بیستم ، پیگمانهای مصنوعی آلی تهیه و به بازار عرضه شدند. این پیگمانها دارای اهمیت خاصی بودند، زیرا علاوه بر موارد استعمال پیگمانهای معدنی (  ، رنگهای روغنی ، صنعت چاپ و … ) در رنگرزی الیاف و منسوجات هم بکار می‌رفتند. یکی از مهمترین اکتشافات در مورد پیگمانهای آلی ، کشف پیگمانهای فتالوسیانین در سال 1935 توسط شیمیدانهای شرکت رنگرزان اسکاتلند بود.