پروژه کارافرینی پرورش شتر مرغ در 62 صفحه ورد قابل ویرایش

مقدمه:

با وجود گذشت بیش از یك قرن از پرورش  شترمرغ اهلی در مزارع افریقای جنوبی، اطلاعات علمی كمی در خصوص تغذیه شترمرغ وجود دارد و نیازهای غذایی این پرنده به طور دقیق برآورد نشده است. نتها در چندساله اخیر برخی از تحقیقات اولیه در اسرائیل و افریقای جنوبی در این زمینه انجام شده اشت. هنوز جنبه های زیادی مورد تحقیق قرار نگرفته و اطلاعات گردآوری شده در این بخش بیشتر مربوط به تجربیات پرورش دهندگان شترمرغ در افریقای جنوبی است.

شترمرغ بطور كامل علفخوار نبوده و در حیات وحش قسمتی از غذای آنان را حشرات، پستانداران كوچك، مارمولك و گاهی تخم پرندگان تشكیل می دهد. اگرچه شترمرغ ها علف می خورند ولی غذای مورد علاقه آنان را برگ گیاهان دولپه ای و نیز دانه آنها تشكیل می دهد.

شترمرغ بر اساس عادت طبیعی در مراتع فقیر زندگی كرده و می تواند در این شرایط غذای كافی برای خود تهیه نماید، جائیكه گاو و حتی گوسفند قادر به زندگی نیستند.

مانند سایر دامها هزینه غذا یكی از عمده ترین مخارج پرورش شترمرغ را تشكیل می دهد. با استفاده از قابلیت شترمرغ در مصرف غذای فقیر و متنوع می توان تا حد زیادی از هزینه های پرورش كاست.

 

1- فیزیولوژی گوارش:

مطالعات معدود انجام شده برروی شترمرغها نشان می دهد كه آنها قادرند الیاف خام را بهتر از سایر طیور هضم نمایند. در این زمینه فیزیولوژی گوارش شترمرغ را می توان با خرگوش و اسب مقایسه كرد. Angle دریافت كه هضم الیاف  دیواره سلولی (NDF) كه تا میزان 5 تا 6 درصد توسط طیور قابل هضم است، در جیره جوجه های شترمرغ می تواند از سن 3 هفتگی مورد استفاده قرار گیرد. توانایی هضم NDF شامل درصدی از فیبر موجود در غذا (سلولز، همی سلولز و لیگنین) است كه پتانسیل هضم شدن را دارد. در شترمرغهای در حال رشد، در خلال 10 هفته اول این توانایی بصورت خطی تا میزان 51 درصد افزایش یافته و در مورد شترمرغهای كاملاً رشد كرده بالغ بر 60 درصد می گردد. چنین قدرت بالای هضم غذاهای فیبری را در گله های حیوانات نشخواركننده می توان یافت.

غذاهای فیبری توسط شترمرغ از مری به پیش معده (معده غده ای) می رود و عملیات اولیه هضم شیمیایی بوسیله شیره معدی انجام می شود. سپس غذا از یك منفذ بزرگ وارد معدة ماهیچه ای بنام سنگدان می شود. دیوارة ماهیچه ای ضخیم سنگدان به همراه سنگریزه های خشن موجب تقسیم مكانیكی غذا به قطعات كوچكتر می گردد.

سپس غذا وارد رودة كوچك شده و با اضافه شدن ترشحات روده ای بخصوص از لوزالمعده، مواد مغذی جذب می شوند. فعالیتهای تخمیری كه توسط باكتریها در روده كور و بزرگ انجام می شود شترمرغ را قادر می نماید كه از مقادیر زیاد فیبر در غذا استفاده نماید. احتباس طولانی غذا در حدود 40 ساعت در دستگاه گوارش برای فلور باكتریایی بیهوازی زمان كافی فراهم می آورد تا روز غذا اثر نموده و منجر به شكستن سلولز و همی سلولز گردد. در این فرآیند اسیدهای چرب فرار نظیر اسید استیك، اسید پروپیونیك و اسید بوتیریك تولید شده كه توسط دیواره معده جذب شده و انرژی لازم را برای پرنده مهیا می سازد.

طی آزمایشهای Swart دریافت كه شترمرغهای در حال رشد می توانند تا 76 درصد از انرژی متابولیسمی مورد نیاز خود را از شكستن سلولز بدست‌آورند. باید توجه داشت كه افزایش میزان الیاف خام در جیره ممكن است كاهش جذب سایر تركیبات سهل الهضم جیره شود.

 

ارتباط رشد با مصرف غذا:

رشد و افزایش وزن زنده شترمرغ بستگی اساسی به نحوه تغذیه و مدیریت دارد. تغذیه شترمرغهای پرواری با غذای كنسانتره باعث رشد بسیار سریع از سن یك تا چهار ماهگی می گردد و لی ممكن است دفرمه شدن پا خصوصاً مفاصل را به دنبال داشته باشد. در اینگونه موارد توسعه استخوانهای پا با افزایش سریع وزن شترمرغ همخوانی ندارد.

نتایج یك مطالعة اخیر در افریقای جنوبی نشانگر آن است كه شترمرغ مناطق مختلف، تفاوتهایی را در افزایش وزن نشان می دهد. در این مطالعه شترمرغهای ادشورن افریقای جنوبی، نامیبیا و زیمباوه با یكدیگر مقایسه گردیدند. شترمرغهای ادشورن افریقا دیرتر از بقیه به حداكثر وزن بدن و نیز حداكثر افزایش وزن روزانه رسیدند، ولی هیچگونه تفاوت معنی داری در وزن پرنده بالغ بین شترمرغهای نواحی مختلف وجود نداشت.

غذای مصرفی شترمرغ بستگی به وزن پرنده و میزان انرژی موجود در جیره دارد. معمولاً پرندگان تا زمانیكه از لحاظ انرژی نیازشان رفع نگردد از خوردن دست نمی كشند. در صورت تغذیه آزاد با جیرة متراكم (كنسانتره) میزان غذای روزانه دوره رشد 3 تا 4 درصد وزن بدن می باشد و تنها در پایان دوره رشد این مقدار كاهش یافته و به 2 تا 5/2 درصد می رسد. جدول (1) متوسط غذای مصرفی روزانه شترمرغها را در دوران مختلف زندگی نشان می دهد.

ضریب تبدیل غذایی در جوجه ها 4/1 تا 6/1 است و در شترمرغهای جوان 4 تا 6 ماه این نسبت 4 تا 6 و در پایان دوره رشد به 10 افزایش پیدا می كند.

 

2- میزان احتیاجات به مواد مغذی:

همانند سایر حیوانات شترمرغها هم جهت رشد، نگهداری و تولید مثل نیاز به آب، كربوهیدرات، پروتئین، چربی و ویتامینی ها دارند.

انرژی از شكستن كربوهیدراتهای موجود در غذاهای حاوی مواد قندی، نشاسته، چربی، پروتئین و الیاف خام (سلولز و همی سلولز) بدست می آید. انرژی قابل استفاده حاصل از غذا انرژی قابل سوخت و ساز (ME) نامیده می شود كه شامل اختلاف انرژی غذا و انرژی دفع شده از طریق مدفوع و ادرار و گاز بوده و با واحد مگاژول بر كیلوگرم (MJ/Kg) محاسبه می گردد. در گونه های مختلف حیوانات دستگاه گوارش متفاوت بوده و ضریب تبدیل غذایی برای هر ماده غذایی با دیگری فرق می كند. بنابراین میزان ME در هر حیوان و بریا هر غذا متفاوت خواهد بود.

چنین اطلاعاتی هنوز برای شترمرغ در دسترس نیست. لذا از جداول موجود طیور و خوك استفاده می گردد كه البته ارزش انرژی متابولیسمی در این جدول بدون احتساب الیاف خامی كه شترمرغ می تواند استفاده نماید درنظر گرفته شده است.

پروتئین از اسیدهای آمینه تشكیل شده است. اسیدهای آمینه از تركیبات اولیه هر سلول بوده و در تعداد زیادی از فرآیندهای متابولیكی بدن شركت می نماید. لذا پروتئین موجود در غذا یكی از مهمترین عوامل رشد و تولید مثل هر موجود زنده محسوب می گردد. شترمرغ در دروان فیزیولوژیكی مختلف شامل رشد، نگهداری و تولید مثل نیاز متفاوت به پروتئین در یك جیره غذایی دارد. درصد پروتئین در یك جیره بصورت درصد پروتئین خام مطرح می گردد. در هنگام تغذیه حیوانات با مواد پروتئینی بایستی هم میزان پروتئین جیره و هم ارزش غذایی آن مد نظر قرار گیرد. این امر بستگی به تركیب اسیدهای آمینه پروتئین دارد. كیفیت یك پروتئین بوسیله محتویات كلی و نیز میزان اسیدهای آمینه ضروری آن تعیین می شود. پروتئین با منشاء جیوانی فاقد ارزش غذایی زیادی است.

تنها نشخواركنندگان قادرند كه اسیدهای آمینه ضروری را توسط میكروارگانیسم ها در شكمبه بسازند. بدین ترتیب این حیوانات به اسیدهای آمینه ضروری در جیره وابستگی ندارند. این كه میكروارگانیسم ها در دستگاه گوارش شترمرغ، تنها در سكوم و روده بزرگ وجود دارند، در این قسمت انتهایی دستگاه گوارش، جذب اسیدهای آمینة حاصل از متابولیسم میكروبی به مدت زیاد میسر نبوده و اسیدهای آمینه به همراه مدفوع دفع می گردند. درنتیجه تأمین اسیدهای آمینه ضروری مانند  لیزین، متیونین، سیستین، تریپتوفان، ایزولوسین و آرژینین در جیره شتر مرغ مهم است.

فیبر خام شامل لیگنین، سلولز و همی سلولز موجود در غذاست. این مواد عمدتاً در غشاءهای سلول و قسمتهای چوبی گیاه موجود می باشند. بخصوص غذاهای علوفه ای مانند یونجه سبز، علف و كاه بر میزان فیبر خام غذا می‌افزایند. همانند پروتئین خام، فیبر خام نیز در جیره بصورت درصد بیان می شود.

جدول 2 احتیاجات انرژی و سایر مواد مغذی شترمرغ را در مراحل مختلف رشد فیزیولوژی نشان می دهد. اجزاء تركیبات غذایی تجاری شترمرغ در افریقای جنوبی متشكل از این مواد غذایی است. فرمول های مورد استفاده در امریكا بخصوص برای جیره نگهداری و تولید مثل متشكل از مقادیر بیشتری پروتئین و اسدیهای آمینه ضروری مختلف است. باید متذكر شد این درصدها بمقدار زیادی وابسته به میزان انرژی جیره می باشد. افزایش انرژی جیره، كاهش مصرف غذا توسط حیوان را بدنبال دارد. از آنجائیكه تقریباً تمام جیره های امریكایی از مقادیر بالای انرژی برخوردارند، بنابراین لازم است كه درصدهای مربوطه در جیره به منظور رفع نیاز پرنده از نظر پروتئین و اسیدهای آمینه ضروری افزایش یابد.

ب) روش غذادهی:

برای شترمرغهای جوان علوفه سبز در مقایسه با جوجه ها كمتر اهمیت داشته و می توان از علوفه خشك ریز با خرد شده با مقادیر رو به افزایش استفاده كرد. در صورت دسترسی آزادانه به علوفه سبز باید آنها را به عنوان اشتهاآور و نیز منبع پروتئین و ویتامین مورد استفاده قرار داد.

در سن 4 ماهگی چرای آزاد برای پرنده ایده آل است. چون از هزینه غذا كاسته و پرندگان اجازه حركت می دهد كه برای سلامتی آنها بسیار مفید است. شترمرغها در این سن مقاوم هستند ولی هنوز در هنگام شب و بارندگی حتی در تابستان نیاز به سایبان مسقف دارند. چریدن به تنهایی انرژی مورد نیاز پرنده را برای رشد تأمین نمی كند و برای دستیابی به رشد مورد انتظار بایستی غذای پرانرژی در اختیار آنها قرار گیرد. جیره رشد و پایانی كه قبلاً شرح داده شد برای این منظور مناسب است، ولی تركیب علوفه (یونجه، شبدر و علف خشك) كه قبلاً در این جیره ها پیشنهاد  گردید باید حذف شود. مقدار غذای تكمیلی بایستی 60 درصد غذای خشك روزانه مصرفی پرنده را تشكیل دهد.

 

ج) تغذیه شترمرغهای مولد:

غذا یكی از عوامل مهم در تولید مثل شترمرغ است. میزان تولید مثل با تعداد تخم های گذاشته شده و میزبان باروری آنها، نسبت به جوجه های هچ شده و میزان ماندگاری جوجه ها محاسبه می گردد. غذای كم كیفیت نتایج ناامیدكننده ای در بر داشته و حتی شترمرغ تمایل به جفتگیری نیز نخواهد داشت. از دادن غذای اضافی نیز بایستی پرهیز نمود چرا كه توانایی پرنده را مختل نموده و تخمهای چنین پرندگانی اغلب میزان باروری كمی دارند. علائم عینی چای یا سوء تغذیه در پرنده، شامل كمانی شدن شكم و پشت و نیز تغییر رنگ پوست می باشد. رنگ زرد دلالت بر افزایش چربی و برعكس رنگ سبز تا آبی دلالت بر ضعف تغذیه دارد.

بدین منظور جیره بایستی بر اساس كارائی شترمرغهای مادر تنظیم گردد. در این خصوص بین فصل تولید مثل و فصل استراحت فرق وجود دارد. فصل توالد مثل شامل دوران جفتگیری و تخمگذاری و نیز نشستن روی تخم و جوجه درآوری (در جوجه كشی طبیعی) می باشد. در صورت استفاده از ماشین جوجه كشی و برداشت مداوم تخمها از آشیانه، دروان تخمگذاری یك شترمرغ به 4 تا 6 ماه می رسد.

جفتگیری می تواند با افزایش پروتئین جیره آغاز گردد. چرای طبیعی با گیاهان متنوع اثر بسیار مثبتی در تولید مثل پرندگان دارد. پرندگان در دوران تخم گذاری برای تولید تخم، به مقادیر معتنابهی انرژی و پروتئین نیاز دارد. وجود ویتامینها و مواد معدنی به اندازه كافی و متعادل (بخصوص كلسیم، فسفر، منگنز و روی) نقش مهمی در تولید تخمهای نطفه دار ایفا می كند. هرچند تجارب بدست‌آمده در نامیبیا نشان داده كه تخمهای بی نطفه بعلت استفاده از جیره های غنی كلسیم در طی دوران تخم گذاری بوده است. افزایش مقدار كلسیم استفاده از

منگنز و روی را كه برای باروری ضروری می باشد مهار می نماید، متعاقباً شترمرغ نر نیز با ماده جفت نمی شود. برای رفع این معضل می توان تركیبات منگنز و روی را تزریق نمود.

د) جیره های غذایی:

جدول 9 جیره های نمونه برای شترمرغهای مادر در طول فصل تولید مثل را نشان می دهد. هنگام آماده نمودن این جیره بایستی افزایش نیاز به كلسیم در فصل تولید مثل مورد توجه قرار گیرد. همچنین ویتامینها و مواد معدنی مكمل نیز بر اساس دستورالعمل سازنده به جیره اضافه گردد.

بعنوان جایگزین جیره های فوق، استفاده از دان تخمگذار (شامل 5/13 درصد پروتئین خام و 5/11 مگاژو.ل بر كیلوگرم انرژی قابل سوخت و ساز) بهمراه یونجه یا شبدر به نسبت 3 به 2 پیشنهاد می گردد. بمنظور تنظیم دقیق نسبت كلسیم به فسفر نیاز به اضافه نمودن تركیبات فسفری (دی كلسیم فسفات یا پودر استخوان) می باشد.

در صورت استفاده از علف خشك برای شترمرغهای مولد، مخلوطی از 7 قسمت دان دورة رشد ماكیان (16% پروتئین خام با 11 مگاژول بر كیلوگرم انرژی) و 3 قسمت علف خشك پیشنهاد می گردد.

شترمرغهای مواد در فصل استراحت می توانند با جیره پایانی تغذیه شوند (كه قبلاً توضیح داده شد). در این مرحله پرندگان به رشد كامل خود رسیده و این غذا فقط جهت نگهداری شترمرغ است. بنابراین پیشنهاد می‌گردد این جیره با مصرف مواد خشبی مانند علف خشك همراه باشد. بیشتر پرورش دهندگان در افریقای جنوبی در این دوره گله را فقط با چرانیدن نگه می دارند.

10) نقش تغذیه شترمرغ و كیفیت مواد تغذیه ای در تولید نهایی

مهمترین وجه صنعت جهانی شترمرغ یقیناً سوددهی طولانی مدت این پرنده است. كه بطور عملی باعث كاهش نسبتاً ثابتی در نرخ هزینه ها می شود. و در نتیجه جهت تولیدات نیز در حاشیه امر حدود %20-10 نسبت به سال قبل كاهش دارد. هزینه خوراك حدود %70 كل هزینه تولید را شامل می شود، كه این امر موجب حداكثر رشد و تولید در یك واحد خوراك مصرفی می شود كه این مسأله منجر به تاكید بر تولید فقط به شرط كیفیت تولید می شود. از این رو تولیدات شترمرغ باید با بهینه ترین قیمت بازار هماهنگ شود.

الف) بهینه سازی راندمان قیمت:

    راندمان قیمت در تولدیبات شترمرغ تصمیم گیری می شود بوسیله:
    كیفیت تولیدات به طور مختصر به نكات زیر بررسی دارد:

5- درجه بندی و سایز پوست

-         كیفیت گوشت و نتایج بدست آمده (كلسترول، آهن، چربی و …)

-         كیفیت پر

    تسهیل راندمان در مزارع بطور عملی و كاربردی
    هموارسازی موانع موجود در فعالیتهای مدیریتی
    كاربرد بهینه از منابع غذایی با منشاء تولید داخلی در مزارع
    سطوح بهینه ای از جیره بالانس شده

اهمیت FCR در شترمرغها:

FCR در شترمرغها تقریباً امری تعریف نشده در میان نیازهای تغذیه ای است كه در یك واحد رشد در آیتم های پر، پوست، گوشت و شكل بدن نتیجه می شود.

آنچه در مورد تغذیه شترمرغ ها مهم است این است كه شترمرغها این توانایی را بطور ژنتیكی دارند كه قادرند برای تكمیل پتانسیل شان در طول مراحل رشد به ماكزیمم حد خود با بكارگیری سطح كمی از خوراك مصرفی برسند.

نمودار FCR بالا نوع ارزشهای جیره غذایی بالانس شده را نشان می دهد كه این امر تحت شرایط بهینه مدیریت و شرایط سلامتی كامل وجود دارد.

ارزشهای FCR برای غذاهای بالانس شده.

ماه: 6: 2.4-208 kg feed/kg gain

ماه: 10: 4-4.5 kg feed/kg gain

ماه: 11: 5.2-5.8 kg feed/kg gain

ماه: 12: 5.8-0.5 kg feed/kg gain

بطور خلاصه شترمرغها ضریب تبدیل غذایی خوبی دارند، بخصوص تا سن 6 ماهگی همه تأكید باید برروی بدست آوردن حداكثر FCR در طول این مرحله صرف نظر از مرحله برنامه كشتار، باشد. كمترین مقدار وزنی كه برای سن 6 ماهگی پیشنهاد می شود kg70  است  و كاهش FCR بطور چشمگیری بعد از 6 ماهگی رخ می دهد.

ب) خصوصیات تولیدی:

1-   تولید پوست: تصمیم گیری در مورد رسیدن به كیفیت بالای پوست بستگی به نوع تغذیه دارد كه در این میان باید به بنیادهای ضروری بازار برای رسیدن به محصول نهایی توجه كرد.

مسأله اصلی در كیفیت چرم:

1-   سایز پوست

2-   امتیازی كه برای گسترش و تولید پرهای بلند درنظر گرفته می شود. (از پرهای كوچك تا پرهای بزرگ)

3-   ضخامت پوست

4-   تراكم پرها برروی پوست

5-   عاری از هرگونه سوراخ (سوراخهای ناشی از پرهای روی پوست) باشد.

2- تولید گوشت شامل می شود:

1-   توسعه كیفیت ماهیچه و استیك و فیله

2-   رنگ ثابت و خاص

3-   گوشتی خوش طعم و عاری از هر نوع رادیكال آزاد.

3- تولید پر:

تولید پرهای با كیفیت به افزایش طول و تغییر كیفیت پرها نیاز دارد. اگرچه با خرید پوست از تولید كننده، باید به مسائلی از قبیل مدیریت و عوامل تغذیه ای (تولید كننده های صنعتی و سنتی) توجه شود. اگرچه گسترش پر به طور كلی یك نقش مهم را در توسعه پرهای بلند ایفا می كند.

    عوامل موثر در جریان برنامه های تغذیه:

عوامل زیر برای رسیدن به سطح تغذیه ای مطلوب موثر خواهد بود.

    مراحل بازاریابی (توزیع جوجه ها و پرنده های كشتاری و نیز پرنده های تخم گذار)
        قابل دسترس بودن عوامل مورد نیاز تغذیه، مراتع، علوفه سیلاژ شده و قیمت های خرید.
        شرایط محدود
        عوامل مدیریت
        عوامل اقتصادی (درآمد حاصل از تولید نهایی)
        كیفیت مواد تغذیه ای و نقش تغذیه

(1) تولید گوشت:

نتایج اخیر بدست آمده بر این مطلب تاكید می كند كه توسعه ماهیچه ها در سن 8-7 ماهگی اتفاق می افتد كه این مطلب بر ضرورت تغذیه شترمرغها به طور شایسته ای بخصوص تا سن 6 ماهگی تاكید می كند. كه سطح بهینه ای از تولید گوشت را بدست می دهد. بعد از 8 ماه اكثر مواد غذایی جذب شده در افزایش ضخامت پوست و نیز افزایش لایه های چربی شكم و چربی زیر پوست به كار می رود. چربی اصلی ذخیره شده ناشی از خوراك بالانس شده است و ارزش كمی برای پرنده ها دارد كه اغلب باعث بروز ضایعاتی در پوست حیوان می شود.

پروژه کارآفرینی پرورش شترمرغ در 66 صفحه ورد قابل ویرایش

شرح فرایند و اطلاعات فنی مورد نیاز

تاریخچه :

مصریان باستان در  2000سال قبل شتر مرغ را برای کشیدن ارابه تربیت می کردند. آرسینو ملکه مصری بر شتر مرغ زین شده ای سوارمی شده است. گروههای شترمرغ گاهی اوقات در روم برای کشیدن ارابه ها در مسابقات مورد استفاده قرار می گرفتند. ژنرالهای رومی کلاه خودهای رزمی خود را با پرهای شترمرغ، به عنوان نشانه ای از رهبری (فرماندهی) می آراستند. همسران آنها خود را با پرهای شترمرغ به عنوان سلطنتی می آراستند و در کارهای روزمره سوار برشتر مرغ می شدند. پوسته تخم شتر مرغ در غارهای چین کشف شد که متعلق به  2500سال قبل است که توسط انسانها مورد استفاده واقع می شدند. شواهدی بدست آمده که پیشنهاد می کند که بوشمن های اولیه در افریقای جنوبی این پرندگان بزرگ را برای گوشت شکار می کردند. از پوسته های شتر مرغ به عنوان ظروف آب استفاده می کردند از آنها تخت های تزئینی می ساختند. نقاشی های قدیمی شتر مرغ، در معابد مصری کشف شدند بیانگر آن است که آنها تا حدی بوسیله مصریان اهلی شده بودند. شتر مرغ نشانه تِمی ، الهه مصری صداقت و عدالت بوده است. فراعنه و خانواده هایشان جزء طبقات برتری بودند که می توانستند دارای بادبزنهای ساخته شده از پر شتر مرغ باشند. روغن شتر مرغ توسط مصریان و رومیان باستان به عنوان ماده آرایشی و برای ماده ای جهت درمان درد و روماتیسم استفاده می شد. در دهه  1700  ماری آنتوانت پرهای شتر مرغ را به عنوان یک مد دلخواه زنان مجدداً معرفی نمود. آنچه اتفاق افتاد انفجاری در صنعت پر شتر مرغ بود که در طول قرن نوزدهم و نیز در قرن بیستم ادامه یافت. در دوره معاصر شتر مرغ، پس ازآنکه به واسطه شکار برای برداشت پرهای باشکوهش منقرض شده بودند، در اکثر مناطق قلمرو طبیعی است در وضعیت حفاظت شده جنوبی قرارداد. مزارع شترمرغ در حال حاضر به طور گسترده در سراسر دنیا راه اندازی می شوند. تولید پر، گوشت، روغن و تخم برای بازار جهانی آن می کنند.

 

 

 

 

آشنایی با صنعت پرورش شترمرغ

شترمرغ(struthio camelus  ) بزرگترین پرنده زنده است كه متعلق به خانواده ratite  ها به معنای سینه پهنان می باشد. اعضای این خانواده بوسیله عدم قدرت پرواز‍،توانایی دویدن و فقدان جناق در استخوان سینه شان شناخته می شوند. این پرندگان بسیار مقاوم بوده و به آسانی می توانند با شرایط گوناگون اقلیمی سازگار شوند. آنها می توانند در چراگاه های فقیری كه گاو و گوسفند قادر به رشد و زندگی نیستند،زنده بمانند.

 

تاریخچه پرورش شترمرغ

در حدود سال های  1860  تقاضای زیادی برای پر شترمرغ،منجر به اهلی كردن آن در آفریقای جنوبی شد . پس از اختراع دستگاه جوجه كشی مصنوعی ، در سال  1870  این حرفه تبدیل به حرفه ای بسیار سودآور گردید اما از سال  1914  به بعد،تقاضا برای پر كاهش یافت و در اواخر دهه  80،توجه به گوشت و پوست این پرنده باعث رونق مجدد این صنعت شد و تا به امروز این روند ادامه دارد.

 

انواع شترمرغ

شترمرغ آفریقای جنوبی (struthio camelus australis  )-گردن آبی

شتر مرغ آفریقای شمالی (struthio camelus camelus  )-گردن قرمز

شترمرغ آفریقای شرقی (struthio camelus massaicus  )-گردن قرمز

شترمرغ سومالی (struthio camelus molibdophanes  )-گردن آبی

شترمرغ آفریقایی اهلی شده (struthio camelus domesticus  )-گردن سیاه

 

مورد اخیر نوع اهلی شده ای می باشد كه از قرن گذشته در آفریقای جنوبی تولید شده است كه نتیجه تلاقی بین زیرگونه های مختلف با انتخاب بهترین پر،بالاترین باروری و مقاوم ترین در حمل و نقل می باشد.مزایای هر یك از این گونه ها بدین شرح است:

 

گردن آبی:جوجه ها مقاوم تر با درصد قدرت زنده مانی بیشتر اما تولید تخم كمتر

گردن قرمز:قد بلندتر،تولید گوشت بیشتر،بلوغ دیرتر و تولید تخم كمتر

گردن سیاه(شترمرغ اهلی):مطیع تر،تولید تخم بالا اما جوجه ها ضعیف تر،جثه كوچكتر و تولید گوشت كمتر

 

محصولات شترمرغ

گوشت،پوست،پر و روغن

گوشت

گوشت شترمرغ،گوشت قرمز است . طعم، بافت و رنگ گوشت شترمرغ شبیه به گوشت گاو بوده اما میزان چربی،كالری و كلسترول آن كمتر است. به علاوه گوشت شترمرغ میزان بالایی از عناصر كم نیاز مانند روی و منیزیم را نیز داراست. این گوشت نیاز بدن به ویتامین PP(نیاسین) را تامین كرده و نسبت به سایر گوشت ها مقادیر بیشتری ویتامین های A ، C ، B1  و B2  دارد. همچنین میزان گوشت بدست آمده از هر شترمرغ نیز بسیار قابل توجه است. یك شترمرغ  12  ماهه با وزن زنده  100  كیلوگرم، لاشه ای با وزن  60  كیلوگرم تولید خواهد كرد. از این  60  كیلوگرم،21  كیلوگرم گوشت درجه یك (استیك و فیله) و  14  كیلو گرم گوشت درجه دو(گوشت لخم) و مابقی استخوان و چربی خواهد بود.این مقادیر بسته به سن،جنس و روشهای مدیریتی تغییر می كند.

 

سایر محصولات شترمرغ

روغن پوست شترمرغ در محصولات دارویی و آرایشی بكار می رود. این روغن غنی از اسیدهای چرب ضروری ?6و ?9  بوده كه مرطوب كننده و حالت دهنده پوست می باشد.

از تخم های غیر بارور به صورت تزیین شده به عنوان زیر سیگاری،لامپ و یا تزیینات دكوری استفاده می شود.

تحقیقات نشان داده است كه در آینده می توان از تاندون ها و قرنیه چشم شترمرغ برای پیوند زدن به انسان استفاده كرد.

 

مشخصات ظاهری شترمرغ

شترمرغ بزرگترین پرنده زنده است.متوسط ارتفاع آنها  5/2-1/ 2  متر و وزن آنها  160-100  كیلوگرم می باشد. بدن تخم مرغ شكل آنها از پرهای نرم پوشیده شده است. جوجه ها،چه نر و چه ماده،پرهای قهوه ای دارند. به تدریج نر ها كه بالغ می شوند،پرهای بدنشان سیاه و پرهای بالشان ،سفید می شود. پرهای بدن ماده ها،خاكستری-قهوه ای و نوك پرهای بال آنها،قهوه ای یا سیاه می شود. شترمرغ ها گردنی بلند و بسیار انعطاف پذیر دارند كه بوسیله آن قادرند روی زمین بچرند و در عین حال از برگ درختان تغذیه كنند. شترمرغ علاوه بر دید و شنوایی بسیار دقیق،می تواند در هنگام خطر با سرعتی بیش از  40  مایل در ساعت(64  كیلومتر در ساعت) بدود. این پرنده  70-60  سال عمر می كند.

 

تولیدمثل

یك شترمرغ خوب پس از  2  سال شروع به تخمگذاری می كند.اگرچه بسیاری از ماده ها این كار را از حدود  20-18  ماهگی آغاز می كنند و عمر تولیدی  35-30  ساله دارند. تولید تخم پارامتر متغیری است. یك شترمرغ می تواند  100-40  تخم در سال بگذارد.(به طور متوسط  60  تخم در سال)

تخمگذاری در اوایل بهار آغاز شده و تا پاییز ادامه دارد.

نكاتی در مورد تخم شترمرغ و جوجه كشی

تخم شترمرغ  1600  گرم وزن داشته و معادل  2  دوجین تخم مرغ است.

طول مدت جوجه كشی تخم  42  روز است.

ماده ها در طول روز و نرها شبها روی تخم می خوابند.

جوجه كشی به دو روش طبیعی و مصنوعی صورت می گیرد.

در جوجه كشی طبیعی،شترمرغ تخم هایش را در یك گودال كم عمق گذاشته و روی  15-12  تخم می نشیند.

در جوجه كشی مصنوعی،تخم ها باید روزی دوبار جمع آوری شده و در  70-60  درجه فارنهایت خنك شوند و در عرض  4-2  روز در دستگاه جوجه كشی قرار گیرند.

 

پرورش شترمرغ

3  روش برای پرورش شترمرغ متداول است:

- روش باز

 - روش بسته

 - روش نیمه باز

 

 روش باز

در این روش به زمینی با وسعت حداقل  40  هكتار نیاز است كه به این صورت شترمرغ ها تا حد امكان نزدیك به زیستگاه اصلی خود با حداقل دخالت بشر نگهداری شده و پرورش می یابند.مزیت اصلی این روش،كاهش قابل توجه هزینه نگهداری شترمرغ های بالغ به تعداد زیاد است.همچنین اگر به پرنده اجازه تفریخ تخم هایش داده شود،هزینه ای برای جوجه كشی صرف نمی شود.

 

روش بسته

در این روش به زمینی بین  1تا  100  هكتار نیاز است.همچنین می توان كنترل كاملی بر میزان تولید از طریق ثبت دقیق آمار تعداد تخم ها و جوجه داشت. از معایب این روش به هزینه بالای تهیه خوراك و حصاركشی می توان اشاره كرد.

طرح حاضر بر اساس این روش و در وسعت  100  هکتار تنظیم شده است.

 

روش نیمه باز

.میزان زمین مورد نیاز برای این روش محدوده ای متغیر از  60-1  هكتار متناسب با تعداد گله می باشد.پرندگان در چراگاه های نسبتا كوچك نگهداری می شوند. آنها مجاز به گردش آزادانه در محدوده ای معین می باشند و لذا بخشی از احتیاجات تغذیه ای شان از مرتع تامین می شود. خوراك تكمیلی نیز جهت اطمینان از تامین تمام احتیاجات تغذیه ای شترمرغ مورد نیاز است.

استفاده از این روش چند مزیت دارد كه عبارتند از:

آسانی نسبی شناسایی شترمرغ های مولد بهتر و جمع آوری و حمل و نقل تخم ها ( برای جوجه كشی)

صرفه جویی در هزینه های خوراك و حصار كشی

آزادی شترمرغ ها در انتخاب جفت كه نتیجه آن افزایش سازگاری بین آنهاست.

 

 

روغن شترمرغ

در  3000  سال قبل در فرهنگهای مصری، رومی و افریقایی از روغن شتر مرغ به عنوان یك ماده آرایشی و نیز برای درمان درد و روماتیسم استفاده می شد. مستندات تاریخی راجع به روغن شتر مرغ به زمانهای خیلی قدیم یعنی قرن اول پس از میلاد بر می گردند و به استفاده گسترده از روغن برای درمان زخم، سوختگیها، ناراحتی های پوستی، اگزما، خشكی پوست و مو و بسیاری موارد دیگر اشاره می كند و این رویه برای صدها سال ادامه یافت. پلینی فیلسوف رومی قرن اول پس از میلاد مطالب مبسوطی درباره فواید استفاده از روغن شتر مرغ نوشت. امروزه ما می دانیم كه روغن شترمرغ حاوی اسیدهای چرب ضروری اُمگا  6  و اُمگا  9  است. اسیدهای چرب ضروری به حفظ سلامت غشاء های سلول كمك كرده، استفاده از مواد مغذی را بهبود می بخشد و متابولیسم سلولی را موجب شده و كنترل می كنند. آنها مواد خامی را كه به كنترل فشار خون، لخته شدن آن، آماس، درجه حرارت بدن و سایر اعمال بدن كمك می كنند فراهم می نمایند. اُمگا  6  و اُمگا  9  هر دو مرطوب كننده و حالت دهنده پوست هستند.

روغن شتر مرغ وروغن امو از لحاظ خواص خیلی به هم شباهت دارند و نتایج مشابهی می دهند. روغن شتر مرغ برای تولید محصولات حفاظت كننده پوست، مو و لوسیون های برطرف كننده درد ایده آل است.

 

پیشنهاد ضوابط بهداشتی كشتارگاه شترمرغ

- در كشتار گاه باید دو بخش تمیز و آلوده از هم مجزا باشند و بایستی به گونه ای مدیریت شود كه از هنگام ورودحیوان زنده به كشارگاه تا زمان خروج گوشت قابل مصرف برای انسان به شكل پیوسته باشد و نتوان این مسیر را معكوس ساخته ( مسیر یكطرفه ) و هرگز بین گوشت و حیوان زنده و یا گوشت وضایعات تداخلی پیش نیاید .

 

كشتار گاه باید حداقل شامل :

الف ) مكانی به حدكافی وسیع جهت پذیرش حیوانات و بازدید قبل از كشتار باشد كه به سادگی تمیز شده وقابل ضدعفونی شده باشد

ب ).یك مكان كشتار به ابعادی كه اعمال ذبح ، خونگیری و پركنی هركدام در محلی خاص قابل انجام باشد .

ارتباط بین مكان كشتار و محل ورود دام ( بند الف ) بایستی توسط یك درب كه بطور خود كار بسته میشود برقرار گردد. دریچه بین این دو محل باید به قدری كوچك باشدكه فقط اجازه عبور به شترمرغ را بدهد . درحالتی كه هدف پركنی با تكنیك خشك است اینكار باید در یكمكان خاص انجام شود.

 

ج) مكان خالی محتویات درون شكم (evisceration) باید به ابعادی باشد كه این اعمال را بتوان در محلی كاملا دور از پستهای كاری دیگر انجام داد یا انیكه توسط جداره ای از سایر بخشها جدا شود بشكلی كه ار آلودگی گوشت جلوگیری گردد .هرگونه ارتباط بین این مكان و محل كشتار باید از طریق دربی با قابلیت بسته شدن خودكار صورت گیرد.

 

د) مكان صدور یا بسته بند

ه ) اطاقهای سردخانه به حد كافی وسیع جهت ذخیره سازی گوشتهای قابل مصرف و غیرقابل مصرف برای انسان با در بهای قابل قفل شدن

و) یك مكان برای جمع آوری پرها وسایر محصولات

ز) مكانی برای تمیز و ضدعفونی كردن صندوقها وگاریها

ح ) مكانی برا ی نگهداری مواد شوینده و ضد عفونی كننده ها و غیره

ط ) مكانی برای نگهداری چرم

ی ) مكانی جهت دفتر دامپزشكی كه قابل بسته شدن با كلید باشد .

مكانهای تهیه ، بسته بندی و ذخیره گوشت و نیز مناطق و دالانهای حمل گوشت تازه بایستی دارای شرایط زیر باشند :

الف : كف آن غیر قابل نفوذ ، تمیز كردن آن ساده و غیر قبل پوسیدن باشد و آب به سادگی در آن قابل جریان باشد . این آب باید به شكلی تخلیه گردد كه ایجاد بو نكرده و شرایط تخلیه این آب بهداشتی باشد .

 

ب : دیوارها باید صاف ، مقاوم ، غیر قابل نفود وقابل شستشو بوده ، به رنگ روشن و تا ارتفاع حداقل دو متر و یادست كم هم ارتفاع دخیره گوشت در سردخانه باشند . خط اتصال دیوار و كف باید گرد باشد .

ج : كلیه درها و پنجره ها باید ازجنس مواد تغییر ناپذیر بوده و اگر چوبی اند باید دارای پوشش صاف و نفوذ ناپذیر باشند .

د : مواد نفوذ ناپذیرو بی بو

ه : دارای تهویه كافی برای خروج بخار آب باشند

و : روشنایی كافی داشته و رنگ ها را تغییر ندهند

ز : سقف باید به سادگی قابل تمیز كردن باشد

- برای ضد عفونی كردن دستها و ظرفها با آب گرم باید به تعداد كافی دستشویی و ظرفشویی وجود داشته ونیز بایستی نزدیك پستهای كاری باشند. شیرها نباید بوسیله دست یا بازو باز شوند.

برای تمیز كردن دست آنها باید دارای آب جریان دار گرم و سرد ویا مخلوط با مواد ضدعفونی كننده باشند وجهت خشك كردن دستها باید دستگاههایی كه با هوای گرم كار میكنند وجود داشته باشند.

ظرفشویی ها باید دارای آب گرم با دمای حداقل  82  درجه سانتیگراد باشند.

- مكانهای كشتارگاه باید دارای وضعیتی باشند كه مانع دخول حشرات یا جوندگان یا حیوانات موذی شوند.

تمیز كردن تجهیزات و وسایل كار بایدآسان بوده و نسبت به مواد شیمیایی مقاوم باشند .

الف : این تجهیزات و وسایل نباید تاثیر شیمیایی برگوشت بگذارند .سطوح قابل تماس با گوشت باید صاف بوده و استفاده از چوب ممنوع است به جز در مكانهایی كه فقط گوشت تازه بسته بندی شده بهداشتی وجود دارد .

ب : ظروف و تجهیزاتی كه با گوشت در تماسند و ظروف استفاده شده برای گوشت باید نسبت به فرسایش مقاوم بوده و بهداشتی باشند.گوشت یا ظروف محتوی آن نباید با كف یا دیوار تماس مستقیم پیدا كنند .ٍ

 

ج: كارهای تخلیه و بارگیری باید در مكانهای ورودی انجام گیرند و وسایل بكار رفته مطابق با ضوابط بهداشتی باشندو بتوانند بخوبی از گوشت محافظت كنند .

د : گوشتهایی كه به مصرف انسان نمی رسد باید در مكانهای زیر قرار داده شود :

در مكانیكه با كلید فقل شود

این گوشتها توسط كانالهایی تخلیه میشوند كه باید طوری ساخته شده باشند كه اجازه تماس این گوشتها را باگوشتهای قابل مصرف برای انسان نداده و نیز موجب آلوده شدن گوشتهای دیگر نشوند.

ه : مواد بسته بندی بایدبه طریق بهداشتی در جای خاص نگهداری شوند .

تجهیزات سرد كننده باید به گونه ای باشند كه بتوانند حرارت داخل گوشت را در دمای پیش بینی شده دراین مقررات نگهدارند . این تجهیزات باید دارای یك سیستم تخلیه آب باشند بطوریكه تخلیه آب باعث آلودگی گوشت نشود.

كشتار گاه باید دارای آب پاكیزه ، تحت فشار و به میزان كافی باشد و دارای تجهیزاتی باشد كه بتواند آب تمیز گرم به مقدار كافی تهیه كند.

مجرای آب كثیف باید از مجاری آب تمیز كاملا قابل تشخیص باشند.

استفاده از آب تمیز برای تمام مصارف اجباری است.گاهی بطور استثناء استفاده از آب غیر تمیز برای تولید بخار ، مبارزه بر علیه حوادث ، سرد كردن تجهیزات سرمایی و تخلیه پرها دركشتارگاه مجاز شده است مشروط بر آنكه مجاری این آبها نتوانند به جای آب تمیز مورداستفاده قرار گیرند و هیچگونه خطر الودگی گوشت ایجاد نكنند .

- این مكانها باید طوری باشند كه اعمال نظارت بهداشتی بتواند در هر لحظه بطور موثر انجام پذیرد.

 

كارمندان و كارگران باید دارای كمدهایی با دیوارها و كف صاف ، نفوذ ناپذیر قابل شستشو ،دستشویی دوش و توالت تمیز دارای سیفون باشند بطوریكه گوشت را آلوده نكند ، خط اتصال دیوار و كف باید گرد باشد .

در توالتها روی مكانهای كاری باز نشود ، دستشویی ها باید دارای آب جریان دار گرم و سرد یا مخلوط شده با مواد ضد عفونی كننده دستها باشند . همچنین دوشهای بهداشتی خشك كردن دست موجود باشد . بیشتر دستشویی ها قابل باز و بسته شدن با دست یا بازو نباشند. این دستشویی ها باید به تعداد كافی نزدیك توالتها باشند.

دستشویی و توالت كارگرانی كه با حیوانات زنده كار میكنند باید مجزا از بقیه دستشویی ها باشد .

- كشتارگاه باید دارای مكانهای زیر باشد :

تمیز كردن وسایل حمل و نقل و صندوقهای حامل شتر مرغ

تمیز كردن وسایل حمل گوشت

گاهی وجود این مكانها د ر كشتارگاه اجباری نیست مشروط بر اینكه این اعمال تمیز كردن درجای دیگری تحت نظارت سرویسهای دامپزشكی انجام گیرد

آنژینهای كلی باسیلی

برای جوجه هایی كه در گرمخانه از تخم خارج میشوند آنژینهای كلی باسیلی یكی از بیماریها ی معمول در طول هفته های اول زندگی میباشد یك قدم اساسی جهت ایجاد ایمنی غیر فعال علیه باكتریهای كلی فرمی و ایجاد گله ایمن استفاده منظم از مدفوع جوجه ها در تغذیه شتر مرغها ی تخمگذار در طول مدت تخمگذاری می باشد . تنها از این طریق است كه پادتنهای مادری ایجاد شده در خون شترمرغها از طریق زرده به جوجه ها منتقل میشود. استفاده از واكسن جهت پیشگیری از وقوع این بیماری موفقیت آمیز نمی باشد.

 

مسمومیت خونی

این بیماری غالبا درجوجه ها و اغلب در اثر آنتریتهای كلی باسیلی كه در بالا شرح داده شده . ایجاد میشود . رعایت اكید بهداشت و ارتقاء سطح ایمنی گله معیارهای اساسی در پیشگیری ازوقوع این بیماری می باشند

افزودن آنتی بیوتیكها به غذا یا آب آشامیدنی درموارد اضطراری و بمدت كوتاه بعنوان یك پیشگیری مطرح میباشد. همچنین استفاده از باكتریهای لاكتو باسیلوس كه از تكثیرشدید كلی باسیلها در روده جلوگیری میكنند موفقیت آمیز بوده است.

 

انتریت نكروتیك ( عفونتهای كلستریدیایی)

كلستریدیاها تقریبا درتمامی خاكها و گیاهان علوفه ای در غلظتهای پائین وجود دارند . این بیماری شتر مرغها رادر هر سنی مبتلا نموده باعث مرگ ومیر بالایی میشود خطر عفونت درآغاز بهار و در طول پائیز بسیار زیاد بوده و بنظر می رسد كه در اثر افزایش خوردن لجن و ذرات خاك ایجاد میشود . بنظر میرسد كه شترمرغهای جوان كه درچراگاههای یونجه خالص نگهداری میشوند حساسیت بیشتری دارند . به منظور حل این مشكل معاینه دقیق تك تك شتر مرغها و تغییر دادن چرای آنها ضروری است . همچنین بایستی داروی مناسب از طریق آب اشامیدنی تجویز شود.

 

 

گاستریت مگا باكتریال

اولین گزارشات بر روی این سندرم مربوط به افریقای جنوبی در سال  1992  میباشد . این باكتری عمدتا جوجه ها را در سن  10  روز تا  6  هفته مبتلا می نماید. این باكتری در دیواره معده شترمرغهای مرده یافت شد كه بنظر میرسد موجب تضعیف و ناتوانی عضلات معده میشود . هیچ درمان موثری وجود ندارد .

 

عفونت كمپیلو باكتریایی

اخیرامشخص شده است كه كمپیلوباكتر ژوژنی ممكن است موجب ایجاد عفونتهای نیمه حاد تامزمن در جوجه شتر مرغها در سن  10  روز تا  4  ماه شده و درعرض  5  روز باعث ایجاد تلفات شدید در گله شود. در شتر مرغهای مسن تر این مرگ ومیر كمتر میباشد . باكتری از طریق غذا و آب آشامیدنی منتقل شده . همچنین ممكن است در اثردستكاری غیر بهداشتی تخم ها ، جنین را الوده كند. جوجه های مبتلا بایستی از بقیه گله جدا شده و در قرنطینه مورد درمان آنتی بیوتیكی مناسب قرار گیرند .

 

عناوین

در حالیكه تفریبا تمامی پرندگان به دلیل درجه حرارت بالای بدنشان یك ایمنی طبیعی در برابر باسلیوس آنتراسیس دارند، شتر مرغها نسبت به این بیماری حساس میباشند . این باكتری وهاگهای آن بسیار مقاوم بوده و ممكن است سالها در خاكها ی الوده باقی بمانند. معمولا عفونت از طریق گوارشی و عمدتا از طریق پودر استخوان حیوانات آلوده كه در تغذیه شتر مرغها مورد استفاده قرار گرفته رخ میدهد جهت پیشگیری از وقوع بیماری استفاده از واكسن شاربن موثر وموفقیت آمیز می باشد .

 

سل

تا سالهای  1960  بیماری سل یكی از علل عمده مرگ ومیر شتر مرغ در باغ وحشها بود. در صنعت پرورش شترمرغ موارد بروز سل بصورت تك تك و بخصوص در پرندگان مسن تر دیده میشود باسیل سل درخاك ، كود و بستر سالها باقی می ماند . از آنجا ئیكه هنوز درمان قاطعی برای این بیماری در شترمرغ وجودندارد . لذا از این عفونت تهدید مزمنی برای شترمرغها محسوب میشود. استرس ، سوءتغذیه و دیگر عوامل منفی خطر عفونت را افزایش میدهند . شتر مرغها بایستی تنها از گله هایی كه دارای گواهی عاری بودن از بیماری را دارند ، تهیه شوند و پرندگان ییمار جدا شده و فورا معدوم گردند.

 

عفونت چشم ها

گرد و غبار بعضی غذاها یا بستر ممكن است چشم جوجه شترمرغها راتحریك نموده منجر به بروز كونژونكتیویت مكانیكی شود .این آزردگی ممكن است توسط باكتریهای بیماری زا تشدید شده موجب بروزكراتیت یا حتی آبسه های روی قرنیه چشم شوند.

پروژه کارآفرینی پرورش شتر مرغ در 40 صفحه ورد قابل ویرایش

- 1 مقدمه :

پرورش شتر مرغ از سال 1860 در كشور افریقای جنوبی به صورت جدی آ‎غاز گردید و سپس در سایر نقاط دنیا گسترش یافت. امروزه در بسیاری از كشورها پرورش شتر مرغ انجام می شود. كشور ایران هم چند سالی است مبادرت به واردات این پرنده  نموده و در امر پرورش آن گام نهاده است. در طی چند سال گذشته مطالعاتی برروی پارامترهای تولیدی، جوجه كشی، تغذیه و پرورش این پرنده صورت گرفته كه توأم با موفقیت هایی دراین زمینه بوده  است. قابل ذكر است كه تاكنون  در ایران محصولات حاصل از كشتار این پرنده به بازار عرضه نشده است.

 محصولات این پرنده شامل گوشت، چرم، پروسایر محصولات فرعی است. گوشت پرنده قرمز بوده و از خواص آن می توان پایین بودن میزان چربی، كلسترول، تردی خاص و بالا بودن میزان پروتئین را نام برد. چرم این پرنده چرمی با ظاهری زیباست و درساخت انواع محصولات چرمی به كار می رود. نوع دیگر چرم  حاصل از پوست ناحیه ساق پای شترمرغ است كه از صفحات فلسی، مانند پوست مارمولك تشكیل شده و در ساخت محصولات چرمی و به خصوص پوتین گاو چران ها استفاده می شود.پرهای شتر مرغ در ساخت انواع گردگیرها استفاده می شود و خاصیت گردگیری بالایی دارد.

 

 

1 – 2 نام کامل طرح و محل اجرای آن :

پرورش شتر مرغ  

 

محل اجزا :

 

 

1 – 3 – مشخصات متقاضیان :

 

 

1 – 4 – دلایل انتخاب طرح :

رواج استفاده از فراورده های شتر مرغ در کشور های مختلف و ایران یکی از دلایلی است که پرورش این حیوان را بعنوان طرح خود انتخاب کردم ، شترمرغ یکی از حیواناتی است که از تمامی قسمت آن می توان استفاده کرد و به همین دلیل سود سرشاری را نسیب پرورش دهنده می نماید .

 

 

 

1 – 5 میزان مفید بودن طرح برای جامعه :

دامداری و دامپروری یکی از مشاغل همیشگی انسان بوده است ، پرورش حیواناتی برای استفاده از آنها جهت بهتر زیستن همیشهدر تاریخ بشر بوده است ، شتر مرغ همانگونه که در قسمت قبل به آن اشاره شد یکی از حیواناتی است که از تمامی قسمت های آن در قسمت های مختلف استفاده می شود ، گوشت ، پوست ، فضولات و سایر قسمت های این حیوان در صنایع مختلف کاربرد های گوناگونی دارند .

 

1 – 6  - وضعیت و میزان اشتغالزایی :

میزان اشتغالزایی این طرح 12  نفر است

 

تاریخچه و سابقه مختصر طرح :

پرورش شتر مرغ از سال 1860 در كشور افریقای جنوبی به صورت جدی آ‎غاز گردید و سپس در سایر نقاط دنیا گسترش یافت. امروزه در بسیاری از كشورها پرورش شتر مرغ انجام می شود. كشور ایران هم چند سالی است مبادرت به واردات این پرنده  نموده و در امر پرورش آن گام نهاده است. در طی چند سال گذشته مطالعاتی برروی پارامترهای تولیدی، جوجه كشی، تغذیه و پرورش این پرنده صورت گرفته كه توأم با موفقیت هایی دراین زمینه بوده  است. قابل ذكر است كه تاكنون  در ایران محصولات حاصل از كشتار این پرنده به بازار عرضه نشده است.

 محصولات این پرنده شامل گوشت، چرم، پروسایر محصولات فرعی است. گوشت پرنده قرمز بوده و از خواص آن می توان پایین بودن میزان چربی، كلسترول، تردی خاص و بالا بودن میزان پروتئین را نام برد. چرم این پرنده چرمی با ظاهری زیباست و درساخت انواع محصولات چرمی به كار می رود. نوع دیگر چرم  حاصل از پوست ناحیه ساق پای شترمرغ است كه از صفحات فلسی، مانند پوست مارمولك تشكیل شده و در ساخت محصولات چرمی و به خصوص پوتین گاو چران ها استفاده می شود.پرهای شتر مرغ در ساخت انواع گردگیرها استفاده می شود و خاصیت گردگیری بالایی دارد.

همچنین ازپرشتر مرغ در تزیین علم در مراسم مذهبی، ساخت انواع كلاه ها و شال گردن ها استفاده می شود. سایر محصولات فرعی این پرنده شامل پوسته تخم می باشد كه از تخم های بی نطفه در زمان جوجه كشی به دست می آید. برروی این تخم ها كارهای هنری از جمله نقاشی و حكاكی صورت گرفته و با قیمت های گزافی به فروش می رسند. به طور كلی از كلیه اجزای این پرنده استفاده می شود. شترمرغ در سن 10 تا 14 ماهگی كشتار می گردد و در این سن حدود 100 تا 120 كیلوگرم وزن دارد. گوشت حاصل از این پرنده بیشتر از قسمت ران می باشد كه در حدود 30 تا 35 كیلوگرم است. همچنین پوستی به مساحت 3/1 تا 5/1 متر مربع استحصال می گردد.

وضعیت مختصر اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی محل اجرای طرح :

محل انتخاب شده برای اجرای طرح بدلیل وجود چند مرکز پرورش شتر مرغ در آن منطقه دارای وضعیت مناسبی میباشد و بدلیل موقعیت روستایی منطقه مناسب برای تاسیس شتر مرغ  میباشد ، دسترسی به مواد مورد نیاز برای پرورش  و همچنین فاصله مناسب با شهر یکی دیگر از فاکتور های مناسب محل اجرای طرح می باشد .

 

مراحل انجام كار :

پرورش مولدین

شتر مرغ در سن 2 تا 3 سالگی به بلوغ جنسی می رسد و تا مدت زیادی بارور باقی می ماند. پرنده نر در زمان بلوغ به رنگ سیاه با پرو بال سفید رنگ و شتر مرغ ماده به رنگ قهوه ای تا خاكستری است. بارزترین نشانه در شتر مرغ نر، قرمزی رنگ ساق پا ، نوك و اطراف چشم است كه ارتباط مستقیمی با قدرت جنسی نر دارد. هرچه این  قرمزی بیشتر باشد پرنده از قدرت نرینگی بیشتری برخوردار است.

شتر مرغ نرو ماده به صورت جفت تا دسته های چند تایی و نیز به صورت گله نگهداری می شوند. این تركیبات بسته به میزان زمین موجود و امكانات، قدرت جنسی نرها و اهداف اصلاح نژادی متفاوت می باشد. هیچ استاندارد خاصی در این رابطه وجود ندارد و مدیر مزرعه با شناسایی پرندگان و اهداف مورد نظر روش مناسب را انتخاب می نماید. شتر مرغ ها در سال درحدود 6 تا 8 ماه تخمگذاری نموده و بقیه سال را استراحت می كنند. در ایران این زمان از حدود بهمن ماه آغاز گشته و تا آبان ماه ادامه دارد.

 

از یك صنعت پوست ساز تا یك صنعت پول ساز

این صنعت می كوشد تا از یك حالت پوست ساز به حالت صنعتی پولساز درآید: صنعتی حرفه ای به منظور تولید دامهایی كه گوشتی با كیفیت بالا دارند، آنطور كه مطلوب نظر مصرف كنندگان است. اغلب افراد صاحب نظر در این مورد توافق دارند كه در صورت حصول پرندگانی با گوشت بیشتر از 40 كیلوگرم، این صنعت از نظر تجاری برای تولید كنندگان به صرفه خواهد بود. اگر چه سایرین هنوز بر تلاشهای خود در جهت حفظ همان وضعیت صنعت پوست ساز كه بر پایه پرورش پرندگانی با كیفیت پایین گوشت و همان روشهای قدیمی پرورش می باشد، اصرار می ورزند. این افراد معتقدند كه این وضعیت باعث حفظ ارزش تجاری پوست می شود و تنها راه پرورش تجاری شترمرغ می باشد كه البته این نظریه عامل پس رفت صنعت شترمرغ می باشد.

 

واریانس بزرگ وزن ماهیچه / لاشه – مشكلات فرآیند

فرآیند کنندگان برنامه خاصی بر اساس میزان آگاهی از تعداد پرندگانی كه به منظور كشتار كنار گذاشته شده اند و یا می توانند در هر روز كشتار شوند، دارند. دامنه وزن لاشه ها، كل محصول گوشت و نیز وزن ماهیچه های هر قطعه از بدترین حالت متوسط 16 كیلوگرم تا میانگین 50 كیلوگرم گوشت در شترمرغهای 12 ماهه تغییر می كند. این دامنه 34 كیلوگرمی 300% واریانس ازتولید پایین تا پرندگانی با تولید بالا ایجاد می كند. گوشت حاصل از پرندگان كوچك جثه عموما در درجه دوم به نسبت گوشت پرندگان بزرگتر قرار دارند.

شكل 1 مربوط به ركوردهایی می باشد كه بدترین و بهترین و نیز پرندگان متوسط را در طی یك فرآیند 18 ماهه نشان میدهد. آنچه در نگاه اول از شكل 1 به نظر می رسد این است كه برای فرآیند كنندگان خرید و پرداخت هزینه به تولید كنندگان هنگامی كه سیستم پرداخت به ازای هر قطعه پرنده باشد (یعنی تمامی پرندگان قیمت یكسانی داشته باشند)، به صرفه نیست.